< Previous Maja Stanko-Nieniewska Wydział Nauk o Zdrowiu i Kulturze Fizycznej, Państwowa Akademia Nauk Stosowanych, ul. Ujejskiego 12, 48-300 Nysa +48 794 035 500 Sposób cytowania / Cite Stanko-Nieniewska M. The impact of microneedle mesotherapy treatment on anti-aging prevention and reduction of skin aging symptoms – subjective evaluation of the effectiveness of the treatment. Aesth Cosmetol Med. 2024;14(5):177-188. https://doi.org/10.52336/acm.2024.026 Wpływ zabiegu mezoterapii mikroigłowej na profilaktykę przeciwstarzeniową oraz zmniejszanie objawów starzenia się skóry – subiektywna ocena efektywności zabiegu The impact of microneedle mesotherapy treatment on anti-aging prevention and reduction of skin aging symptoms – subjective evaluation of the effectiveness of the treatment STRESZCZENIE Starzenie się skóry twarzy człowieka jest procesem nieunik- nionym. Wraz z wiekiem pojawiają się zmarszczki, skóra sta- je się cieńsza, dochodzi do spadku jej nawilżenia, elastyczno- ści i jędrności oraz ogólnej utraty witalności. Celem pracy była ocena efektywności zabiegu mezote- rapii mikroigłowej w profilaktyce przeciwstarzeniowej oraz w zmniejszaniu objawów starzenia się skóry u kobiet podda- nych serii zabiegów mezoterapii mikroigłowej. Zabiegi mezoterapii mikroigłowej w znaczny sposób wpły- wają na poprawę napięcia i jędrności skóry, podniesie- nie owalu twarzy, wzrost nawilżenia skóry oraz spłycenie zmarszczek. W ostatnich latach mezoterapia mikroigłowa zy- skuje coraz większe zainteresowanie jako nieinwazyjna i sku- teczna metoda w profilaktyce przeciwstarzeniowej oraz w re- dukcji objawów starzenia się skóry. Słowa kluczowe: mezoterapia mikroigłowa, mikronakłuwanie, regeneracja, przebudowa, kolagen, starzenie się, zmarszczki, terapie przeciwstarzeniowe ABSTRACT The ageing of human facial skin is an inevitable process. With age, wrinkles appear, the skin becomes thinner, there is a decrease in hydration, elasticity and firmness, and a general loss of vitality. This study aimed to evaluate the effectiveness of microneedle mesotherapy in preventing and reducing the signs of skin ageing in women who underwent a series of microneedle mesotherapy treatments. Microneedle mesotherapy treatments significantly improve skin tone and firmness, lift the oval of the face, increase skin hydration and reduce wrinkles. In recent years, microneedle mesotherapy has gained increasing interest as a non-invasive and effective method of preventing and reducing the signs of skin ageing. Keywords: microneedle mesotherapy, micropuncture, regeneration, remodelling, collagen, ageing, wrinkles, anti- ageing therapies WSTĘP W obecnych czasach coraz większą uwagę przykłada się do wyglądu skóry. Zabiegi zarówno kosmetologiczne, jak i der- matologiczne stają się popularnymi metodami pozwalający- mi na poprawę jej kondycji oraz redukcję istniejących oznak starzenia się. Jednym z bardziej popularnych zabiegów jest mezoterapia mikroigłowa określana mianem terapii indu- kującej tworzenie kolagenu. Podczas zabiegu, skóra podda- wana jest intensywnemu, gęstemu i odpowiednio głębokie- mu nakłuwaniu przy pomocy cienkich igieł, co skutkuje po- wstaniem tysięcy mikronakłuć. W wyniku kontrolowanego uszkodzenia skóry dochodzi do mikrokrwawienia, co powo- duje aktywację płytek krwi i inicjuje proces podobny do tego, This is an article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 Unported (CC BY 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ Artykuł oryginalny / Original article 5 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 19 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Nktóry występuje w trakcie gojenia się ran. Proces gojenia składa się z trzech kolejnych faz, do których należą: stan za- palny, proliferacja – czyli odtwarzanie nowych komórek skó- ry oraz przebudowa – inaczej formowanie nowych tkanek [1, 2]. Mikronakłuwanie ma na celu stymulację naturalnego potencjału skóry jakim jest biostymulacja, rewitalizacja i od- budowa oraz zwiększenie wchłaniania i skuteczności dzia- łania substancji terapeutycznych. Powstałe podczas zabiegu naturalne mechanizmy regeneracyjne prowadzą do polep- szenia struktury, napięcia i elastyczności skóry, pogrubienia naskórka i poprawy jego funkcji oraz polepszenia ogólnego wyglądu zewnętrznego. Jednym z wielu wskazań mezoterapii mikroigłowej jest profilaktyka przeciwstarzeniowa oraz od- mładzanie skóry [2-5]. MEZOTERAPIA MIKROIGŁOWA Mezoterapia mikroigłowa pobudza tworzenie nowych włó- kien kolagenowych w skórze właściwej oraz wspomaga od- nowę i regenerację całego naskórka. Procedura mikronakłu- wania wykorzystuje dwa czynniki: • fizyczny – ukłucie będące sygnałem naprawczym, • farmakologiczny – deponowanie substancji czynnych do skóry objętej zabiegiem. W wyniku wprowadzenia substancji aktywnych do krwio- biegu dochodzi do ich rozprowadzenia i bezpośredniego od- działywania na komórki zarówno skóry właściwej jak i na- skórka. Z kolei mikrouszkodzenia skóry pobudzają naturalne mechanizmy naprawcze. W rezultacie następuje aktywacja podziału komórek macierzystych i zwiększenie ich aktywno- ści metabolicznej, co prowadzi do wzrostu syntezy kolagenu, elastyny oraz kwasu hialuronowego [1]. Zabieg mikronakłuwania wykonuje się za pomocą: derma- rollerów, specjalnych stempli z igiełkami oraz obecnie naj- bardziej popularnych tzw. dermapenów. W celu uzyskania pożądanych efektów istotna jest odpowiednia długość igieł i co za tym idzie – głębokość nakłuć. Zastosowanie różnych głębokości nakłuwania pozwala na osiągnięcie różnorodnych celów terapeutycznych. Jest to czynnik decydujący o skutecz- ności i bezpieczeństwie zabiegu. Głębokość nakłuć wynosi od 0,15 mm do nawet 3-4 mm. Mikronakłuwanie można po- dzielić na powierzchniowe i głębokie. Powierzchniowe nakłu- wanie ułatwia przenikanie substancji aktywnych w głąb skó- ry, podczas gdy głębokie nakłuwanie prowadzi do restruktu- ryzacji skóry i zwiększenia produkcji kolagenu [1, 6]. W celu indukcji tworzenia się kolagenu konieczne jest, by nakłucia miały odpowiednią głębokość, tak aby igły sięgały sieci na- czyń krwionośnych w warstwie brodawkowatej w skórze wła- ściwej. Ze względu na długość igieł i wynikającą z niej głę- bokość uszkodzenia, wyróżnia się trzy rodzaje mikronakłu- wania: kosmetyczne, gdzie długość igieł wynosi od 0,1 do 0,3 mm, medyczne podczas którego nakłucia wykonuje się igła- mi o długości 0,3-2,5 mm oraz chirurgiczne z igłami o długo- ści 3-4 mm [4-7]. Procedurę mikronakłuwania należy wykonywać w serii 4-6 zabiegów powtarzanych co 2-4 tygodnie. Po zakończeniu se- rii zaleca się 3-miesięczną przerwę. Ostateczne efekty me- dycznego mikronakłuwania nie są widoczne od razu, ponie- waż synteza nowego kolagenu trwa od około 3 do 6 miesięcy od zakończenia serii zabiegów [1, 3, 4]. Wskazania do wykonania zabiegu mezoterapii mikroigłowej Zabieg mezoterapii mikroigłowej jest przeznaczony dla osób pomiędzy 30. a 70. rokiem życia. Głównym jego celem jest wy- konanie tysięcy mikronakłuć w skórze mających na celu po- budzenie naturalnych mechanizmów naprawczych, a także zwiększenie przenikania substancji aktywnych przez barierę skórną. W rezultacie dochodzi do tworzenia się nowych po- kładów kolagenu i elastyny oraz wzmożonej produkcji kwa- su hialuronowego. W związku z powyższym zabieg mezo- terapii mikroigłowej wykorzystywany jest zarówno w pro- filaktyce przeciwstarzeniowej, jak i w szeroko rozumianym odmłodzeniu skóry twarzy poprzez jej ujędrnienie, nawilże- nie, poprawę owalu twarzy i spłycenie zmarszczek. Wskaza- niem do zabiegu są także przebarwienia, które ulegają rozja- śnieniu w wyniku pobudzania melanocytów do prawidłowej produkcji melaniny. Ponadto mikronakłuwanie jest z powo- dzeniem wykorzystywane w celu m.in. redukcji zmian potrą- dzikowych, cieni pod oczami, zwężenia rozszerzonych ujść gruczołów łojowych oraz w redukcji rozstępów i blizn zarów- no zanikowych, jak i pozabiegowych. Mezoterapia mikroigło- wa jest również stosowana w terapii hamującej wypadanie włosów w przebiegu różnych typów łysienia [1, 4, 8]. Procedura mikronakłuwania jest zalecana osobom o cien- kiej, delikatnej skórze. Przynosi także doskonałe rezultaty w przypadku skóry dojrzałej i bardzo zniszczonej [4]. Regularne wykonywanie mezoterapii mikroigłowej w serii zabiegów poprawia strukturę i funkcje skóry. Skóra staje się bardziej napięta i elastyczna, a także dochodzi do zwiększenia grubości żywych warstw naskórka [4]. CEL PRACY Celem pracy była ocena efektywności zabiegu mezotera- pii mikroigłowej w profilaktyce przeciwstarzeniowej oraz w zmniejszaniu objawów starzenia się skóry. MATERIAŁ I METODA Aby ocenić poziom satysfakcji klientek poddanych zabiego- wi mezoterapii mikroigłowej, zastosowano metodę badawczą w postaci ankiety. Badaną grupę stanowiło 40 kobiet w wie- ku 35-55 lat, u których wykonano co najmniej jeden zabieg mezoterapii mikroigłowej na okolicę twarzy. Wcześniej, każ- da z nich korzystała przynajmniej jednokrotnie z zabiegów mezoterapii mikroigłowej na okolicę twarzy. Narzędziem ba- dawczym służącym do realizacji wybranej techniki badań był anonimowy, autorski kwestionariusz ankiety przeprowadzo- 5 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 20 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Nny za pośrednictwem Internetu. Ankieta była skierowana do klientek gabinetów kosmetologicznych na terenie całej Pol- ski, korzystających z zabiegów mezoterapii mikroigłowej. Kwestionariusz ankiety składał się z 29 pytań zamknię- tych oraz jednego pytania otwartego i został przeprowadzo- ny w dniach od 11 marca do 27 kwietnia 2023 r. Wypełnienie ankiety było dobrowolne. Otrzymane dane były analizowane przy użyciu programów Google Forms oraz Microsoft Excel. WYNIKI Narzędziem badawczym służącym do realizacji wybranej techniki badań był anonimowy kwestionariusz. Pierwsze py- tanie dotyczyło wieku respondentek (rys. 1). Największy odsetek stanowiły kobiety w wieku 35-40 lat (47,5%), na drugim miejscu znalazły się kobiety w wieku 41-45 lat (20%), na trzecim miejscu kobiety w wieku 51-55 lat (17,5%), z kolei najmniejszy odsetek respondentek stanowiły kobiety w wieku 46-50 lat (15%). Na podstawie danych procentowych można zauważyć, że największe zainteresowanie zabiegiem mezoterapii mikro- igłowej występuje u kobiet w przedziale wiekowym pomiędzy 35. a 40. rokiem życia. Znacząco mniejszy, bo o ponad poło- wę, był odsetek respondentek w wieku powyżej 41. roku ży- cia. Dane te wskazują, że odsetek kobiet korzystających z tego zabiegu maleje wraz z wiekiem – powyżej 41. roku życia licz- ba respondentek korzystających z zabiegu mikronakłuwania jest już znacznie niższa. Może to wskazywać na to, że młod- sze kobiety są bardziej otwarte na nowe technologie stosowa- ne w kosmetologii lub też, że zabieg ten jest szczególnie sku- teczny w profilaktyce starzenia się skóry w młodszym wieku. Drugie pytanie dotyczyło wykształcenia respondentek (rys. 2). W badaniu zdecydowaną większość stanowiły kobiety z wykształceniem wyższym magisterskim (52,5%), na dru- Rys.1 Wiek respondentek Źródło:Opracowanie własne gim miejscu znalazły się kobiety z wykształceniem licencjac- kim (30%), połowę mniej stanowiły kobiety z wykształceniem średnim (15%). Natomiast wykształcenie zawodowe zadekla- rował znikomy procent kobiet. Wyniki te mogą sugerować, że zabiegi mezoterapii mikro- igłowej częściej wybierane są przez kobiety posiadające wyż- sze wykształcenie. Może to wynikać z faktu, iż wykształcenie często wiąże się z większą świadomością na temat korzyści płynących z procedur kosmetologicznych oraz z lepszą sytu- acją ekonomiczną tych kobiet. Trzecie pytanie dotyczyło miejsca zamieszkania (rys. 3). Największą część respondentek stanowiły kobiety za- mieszkujące duże miasta powyżej 500 tys. mieszkańców (42,5%). 20% stanowiły kobiety zamieszkujące miasta do 100 tys. mieszkańców oraz identyczny procent (20%) stanowiły kobiety zamieszkujące wsie. Kobiety zamieszkujące średniej wielkości miasta do 500 tys. mieszkańców stanowiły najniż- szy odsetek (17,5%). Na podstawie przedstawionych wyników można stwierdzić, iż najliczniejszą grupę respondentek korzystających z zabie- gu mezoterapii mikroigłowej stanowią mieszkanki dużych aglomeracji miejskich. Ten fakt może wynikać z większej licz- by gabinetów kosmetologicznych w tych obszarach, co prze- kłada się na łatwiejszy dostęp do tego typu usług. Niemniej jednak, istotne jest dostrzeżenie, że znaczna część badanych kobiet mieszka w mniejszych miastach oraz na wsiach, co może sugerować, że zabiegi mezoterapii mikroigłowej cieszą się popularnością również na tych obszarach, mimo poten- cjalnie mniejszej dostępności do takich usług. Kolejne pytanie dotyczyło aktywności zawodowej (rys. 4). Najwyższy procent respondentek (47,5%) stanowiły kobie- ty prowadzące własną działalność gospodarczą, niewiele niż- szy procent kobiet biorących udział w badaniu (45%) stano- wiły kobiety pracujące na etacie. Najniższy odsetek badanych kobiet to studentki (7,5%). Opierając się na powyższych wynikach można stwierdzić, że większość respondentek to kobiety aktywne zawodowo. Rys.2 Wykształcenie respondentek Źródło: Opracowanie własne Rys.3 Miejsce zamieszkania Źródło: Opracowanie własne 5 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 21 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” Ntów kosmetologicznych. Należy przypuszczać, że systema- tyczność w korzystaniu z zabiegów kosmetologicznych może przekładać się na zauważalne efekty zabiegów. Regularność wizyt sugeruje, że badane kobiety są zadowolone z oferowa- nych usług, co skłania je do ponownego korzystania. Siódme pytanie było związane z tym, czy respondentki korzy- stały w przeszłości z zabiegu mezoterapii mikroigłowej (rys. 7). Zdecydowana większość ankietowanych kobiet (95%) ko- rzystała w przeszłości z zabiegu mezoterapii mikroigłowej. Zaledwie 5% kobiet biorących udział w badaniu nie korzysta- ło wcześniej z zabiegu mikronakłuwania. Na podstawie powyższych danych można przypuszczać, że zabieg mezoterapii mikroigłowej spełnia oczekiwania klien- tek gabinetów kosmetycznych, co jest potwierdzone przez ich decyzję o ponownym skorzystaniu z tego zabiegu. Ósme pytanie dotyczyło ilości zabiegów mikronakłuwania któremu poddały się respondentki (rys. 8). Duży odsetek badanych kobiet (70%) wykonało zabieg me- zoterapii mikroigłowej 3-6 razy. Prawie trzykrotnie niższy od- setek respondentek (25%) wykonało zabieg 2-3 razy. Znacz- nie mniejszy procent badanych kobiet (5%) wykonało zabieg tylko raz. Opierając się na powyższych wynikach można stwierdzić, że zdecydowana większość respondentek wykonała zalecaną ilość zabiegów mikronakłuwania. Taki wynik może pozytyw- nie wpływać na uzyskane rezultaty, a także przyczynić się do wiarygodnej oceny efektywności tych zabiegów. Rys.4 Aktywność zawodowa Źródło: Opracowanie własne Rys.5 Miesięczne wynagrodzenie netto Źródło: Opracowanie własne Można z tego wnioskować, iż kobiety aktywne zawodowo czę- ściej decydują się na dbanie o swój wygląd, co może być zwią- zane z osiąganymi przez nie dochodami oraz chęcią inwesto- wania w swój wygląd. Piąte pytanie dotyczyło wysokości miesięcznego wynagro- dzenia (rys. 5). Analizując wyniki badań pod kątem zarobków uczestni- czek, można zauważyć, że największą grupę stanowiły kobie- ty zarabiające od 2700 do 5000 zł netto (45%). Drugą najlicz- niejszą grupę stanowiły kobiety z zarobkami pomiędzy 5100 a 10 000 zł (30%). 20% badanych kobiet deklarowało mie- sięczne wynagrodzenie przekraczające 10 000 zł, podczas gdy 5% wskazało zarobki poniżej 2700 zł. Na podstawie wyników badań można stwierdzić, iż mezote- rapia mikroigłowa jest zabiegiem popularnym w różnych gru- pach zarobkowych, a wysokość wynagrodzenia nie jest jedy- nym wyznacznikiem korzystania z usług kosmetologicznych. Szóste pytanie dotyczyło częstotliwości z jaką respondent- ki korzystają z zabiegów w gabinetach kosmetycznych (rys. 6). Większość ankietowanych kobiet (37,5%) zadeklarowała, iż korzysta z zabiegów oferowanych przez gabinety kosmetycz- ne raz w miesiącu. Nieco mniej (32,5%) korzysta z zabiegów w gabinetach kosmetycznych kilka razy w miesiącu. Mniejszy odsetek badanych (25%) odwiedza gabinety kosmetyczne kil- ka razy w roku. Znikoma liczba badanych kobiet (2,5%) odwie- dza kosmetologa raz w roku, równie niski odsetek badanych kobiet (2,5%) korzysta z usług kosmetologicznych rzadziej niż raz w roku. Na podstawie przedstawionych danych można wniosko- wać, że respondentki regularnie korzystają z usług gabine- Rys.6 Częstotliwość korzystania z zabiegów w gabinetach kosmetycznych Źródło: Opracowanie własne Rys.7 Korzystanie w przeszłości z zabiegu mezoterapii mikroigłowej Źródło: Opracowanie własne Rys.8 Ilość zabiegów mezoterapii mikroigłowej któremu poddały się respondentki Źródło: Opracowanie własne 5 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 22 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NDziewiąte pytanie dotyczyło odstępów czasu w jakich wy- konywane były zabiegi mezoterapii mikroigłowej (rys. 9). Prawie połowa ankietowanych kobiet (47,5%) zadeklarowa- ła, iż zabieg był wykonywany co 4 tygodnie, niemal o połowę mniej respondentek (25%) wykonywało zabiegi co 3 tygodnie. Wykonywanie zabiegów rzadziej niż co 4 tygodnie zadeklaro- wało 25% ankietowanych, z kolei znikomy procent (2,5%) wy- konywało zabiegi częściej niż co 2 tygodnie. Na podstawie powyższych danych można stwierdzić, że znakomita większość, bo niemal ¾ respondentek wykony- wała zabiegi w prawidłowych odstępach czasu, co może przy- czynić się do bardziej wiarygodnej oceny efektywności tych zabiegów. Zgodnie z dostępną literaturą, rekomendowane odstępy między zabiegami wynoszą 3-4 tygodnie. W dziesiątym pytaniu zapytano, czy ankietowane kobiety zauważyły poprawę w napięciu skóry po wykonaniu serii za- biegów (rys. 10). Ponad połowa ankietowanych kobiet (62,5%) zdecydowanie zauważyła poprawę napięcia skóry, 25% badanych kobiet wska- zało, iż raczej dostrzega taką poprawę. Nieduży odsetek (10%) ankietowanych uznało, iż trudno powiedzieć, czy zauważyło różnicę w poprawie napięcia skóry, z kolei znikomy procent re- spondentek (1%) odpowiedziało, że nie zauważyło poprawy. Opierając się na powyższych wynikach można wysunąć wniosek, że mezoterapia mikroigłowa jest skuteczną meto- dą poprawy napięcia skóry dla znacznej większości badanych kobiet. Niemniej jednak, dla pewnej grupy respondentek re- zultaty były mniej zauważalne, co może być związane z in- dywidualnymi cechami skóry, liczbą wykonanych zabiegów, a także z przestrzeganiem zaleceń pozabiegowych. W jedenastym pytaniu zapytano, czy ankietowane kobiety zauważyły poprawę w ujędrnieniu skóry po wykonaniu serii zabiegów (rys. 11). Większość badanych kobiet (60%) zdecydowanie dostrze- gło poprawę w ujędrnieniu skóry po serii zabiegów, nato- miast 25% respondentek stwierdziło, że raczej zauważyło taką poprawę. Zaledwie 10% uczestniczek badania uznało, że nie jest w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy dostrzegło różnicę w ujędrnieniu skóry, natomiast niewielka grupa (5%) nie zauważyła żadnej poprawy. Na podstawie prezentowanych wyników można stwierdzić, że przeważająca większość uczestniczek badania zauważy- ła znaczącą poprawę w ujędrnieniu skóry. Zadowolenie an- kietowanych kobiet z efektów zabiegu, pozwala ocenić sku- teczność mezoterapii mikroigłowej jako terapii poprawiającej kondycję skóry. W dwunastym pytaniu zapytano, czy ankietowane kobiety zauważyły poprawę w podniesieniu owalu twarzy po wykona- niu serii zabiegów (rys. 12). Mniej niż połowa badanych kobiet (30%) zdecydowanie zauważyła poprawę w podniesieniu owalu twarzy, niewiele mniej, bo 20% respondentek raczej zauważyło poprawę. 35% respondentek nie było w stanie jednoznacznie określić, czy zaobserwowało poprawę w konturze twarzy, natomiast dla 15% ankietowanych kobiet zabieg nie przyniósł zauważalnej różnicy. W świetle zgromadzonych danych można wnioskować, że mezoterapia mikroigłowa ma potencjał do poprawy owalu twarzy, jednak efekty zabiegu mogą być różnie odczuwane przez osoby poddające się temu zabiegowi. W trzynastym pytaniu zapytano, czy ankietowane kobiety zauważyły poprawę nawilżenia skóry po wykonaniu serii za- biegów (rys. 13). Rys.9 Odstępy czasu w jakich były wykonywane zabiegi mezoterapii mikroigłowej Źródło: Opracowanie własne Rys.10 Czy została zauważona poprawa w napięciu skóry po wykonaniu serii zabiegów Źródło: Opracowanie własne Rys.12 Czy została zauważona poprawa w podniesieniu owalu twarzy po wykonaniu serii za- biegów Źródło: Opracowanie własne Rys11 Czy została zauważona poprawa w ujędrnieniu skóry po wykonaniu serii zabiegów Źródło: Opracowanie własne 5 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 23 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NBlisko połowa badanych kobiet (45%) zdecydowanie za- uważyła poprawę w nawilżeniu skóry po wykonaniu serii za- biegów mezoterapii mikroigłowej. Kolejne 35% respondentek raczej zauważyło poprawę w tym aspekcie. Niewielki procent ankietowanych (12,5%) miał trudności z oceną ewentualnej poprawy, zaś jedynie 7,5% kobiet nie dostrzegło jakiejkolwiek poprawy w nawilżeniu skóry. Na podstawie przedstawionych danych wynika, że zabiegi mezoterapii mikroigłowej wyraźnie wpłynęły na wzrost na- wilżenia skóry w przypadku znacznej większości responden- tek. Można więc przypuszczać, że mezoterapia mikroigłowa jest skuteczną metodą poprawy nawilżenia skóry dla więk- szości kobiet. W pytaniu kolejnym zapytano, czy ankietowane kobiety za- uważyły poprawę w spłyceniu zmarszczek po wykonaniu se- rii zabiegów (rys. 14). Po przeprowadzeniu serii zabiegów mezoterapii mikro- igłowej, 32,5% badanych kobiet stwierdziło, że zdecydowa- nie zauważyło spłycenie zmarszczek. Nieco większy procent respondentek (40%) uznało, iż raczej widzi poprawę w spły- ceniu zmarszczek. O połowę mniej badanych kobiet (20%) nie było w stanie jednoznacznie stwierdzić, czy widzi popra- wę, natomiast 7,5% ankietowanych kobiet nie zauważyło żad- nej poprawy. Z przeprowadzonych badań wynika, że mezo- terapia mikroigłowa przynosi zauważalne efekty w spłyce- niu zmarszczek dla większości respondentek. Warto jednak zwrócić uwagę, że część ankietowanych kobiet nie potrafiła jednoznacznie określić, czy zabieg przyniósł oczekiwane re- zultaty, a nieduży procent respondentek nie zauważył żadnej poprawy. Sugeruje to, że efektywność mezoterapii mikroigło- wej w zakresie spłycania zmarszczek może być zróżnicowana i zależy od indywidualnych cech skóry. W pytaniu piętnastym zapytano o zadowolenie respon- dentek z efektów mezoterapii mikroigłowej (rys. 15). Większość badanych kobiet (82,5%) wyraziła zadowolenie z efektów zabiegu mezoterapii mikroigłowej. Tylko 15% respon- dentek nie było w stanie jednoznacznie ocenić swojego zado- wolenia z zabiegu. Zaledwie niewielka część ankietowanych (2,5%) stwierdziła, że nie jest zadowolona z uzyskanych efektów. Na podstawie powyższych danych można wywnioskować, że zabieg mezoterapii mikroigłowej cieszy się dużym uzna- niem wśród kobiet, co wskazuje na ogólną skuteczność za- biegu oraz uznanie go jako skutecznej metody poprawy wy- glądu skóry. W pytaniu szesnastym zapytano, czy respondentki dostały do wypełnienia kartę zabiegową zawierającą informacje do- tyczące skutków ubocznych oraz przeciwwskazań do wyko- nania zabiegu mezoterapii mikroigłowej (rys. 16). Dominująca większość ankietowanych kobiet (90%) otrzy- mała do wypełnienia kartę zabiegową, która zawierała in- formacje na temat potencjalnych skutków ubocznych oraz przeciwwskazań do przeprowadzenia zabiegu mezoterapii mikroigłowej. Tylko niewielki odsetek badanych (10%) nie zo- stało poproszonych o wypełnienie takiej karty. Na podstawie wyników badania można stwierdzić, że więk- szość gabinetów kosmetycznych stosuje odpowiednie proce- dury informacyjne przed przeprowadzeniem zabiegu mezo- terapii mikroigłowej. Tym samym, większość ankietowanych kobiet była świadoma wszystkich aspektów związanych z za- biegiem. W pytaniu siedemnastym zapytano, czy po wykonaniu za- biegu mezoterapii mikroigłowej respondentki zostały poin- formowane o zaleceniach pozabiegowych (rys. 17). Ponad połowa ankietowanych kobiet (57,5%) otrzymała in- formacje o zaleceniach pozabiegowych w formie ustnej. Nie- co mniejsza grupa respondentek (42,5%) została poinformo- wana o tych zaleceniach w sposób pisemny. Rys.13 Czy została zauważona poprawa w nawilżeniu skóry po wykonaniu serii zabiegów Źródło: Opracowanie własne Rys.14 Czy została zauważona poprawa w spłyceniu zmarszczek po wykonaniu serii zabiegów Źródło: Opracowanie własne Rys.15 Zadowolenie z efektów zabiegu mezoterapii mikroigłowej Źródło: Opracowanie własne Rys.16 Czy przed przystąpieniem do zabiegu została wypełniona karta zabiegowa zawierają- ca informacje dotyczące skutków ubocznych oraz przeciwwskazań do wykonania zabiegu me- zoterapii mikroigłowej Źródło: Opracowanie własne 5 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 24 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NNa podstawie tych wyników można stwierdzić, że wszystkie uczestniczki badania otrzymały niezbędne informacje doty- czące postępowania po zabiegu. Można przypuszczać, że rzetelne przekazywanie informa- cji dotyczących zaleceń pozabiegowych przez osobę wykonu- jącą zabieg przyczynia się do zwiększenia efektywności za- biegu oraz minimalizuje ryzyko ewentualnych powikłań. W pytaniu osiemnastym zapytano, czy w zaleceniach po- zabiegowych respondentki zostały poinformowane o inten- sywnym nawilżaniu i natłuszczaniu skóry i o stosowaniu kre- mów regenerujących (rys. 18). Znakomita większość respondentek (92,5%) została poin- formowana o konieczności intensywnego nawilżania skóry i stosowania kremów regenerujących w zaleceniach pozabie- gowych. Jedynie niewielka część respondentek (5%) nie otrzy- mała tych informacji, a 2,5% badanych kobiet nie była w stanie przypomnieć sobie, czy takie zalecenia zostały im przekazane. Na podstawie otrzymanych danych można stwierdzić, że znakomita większość osób wykonujących zabieg dba o prze- kazywanie zaleceń dotyczących odpowiedniej pielęgna- cji skóry poddanej zabiegowi. Tym samym przyczynia się to do zmniejszenia dyskomfortu po przebytym zabiegu oraz do szybszej regeneracji. W pytaniu dziewiętnastym zapytano, czy w zaleceniach po- zabiegowych respondentki zostały poinformowane o zacho- waniu odpowiedniej higieny, w tym o zmianie poszewki po- duszki i ręczników do twarzy (rys. 19). Prawie wszystkie ankietowane kobiety (97,5%) otrzyma- ły informacje o konieczności zachowania szczególnej higie- ny po zabiegu, w tym o wymianie poszewki poduszki i ręcz- ników do twarzy. Tylko niewielka część ankietowanych (2,5%) nie otrzymała takich wytycznych. Na podstawie powyższych danych można stwierdzić, że znakomita większość osób wykonujących zabieg dba o prze- kazywanie zaleceń dotyczących zachowania odpowiedniej hi- gieny po wykonaniu zabiegu mezoterapii mikroigłowej. Tym samym przyczynia się to do zmniejszenia ryzyka ewentual- nych powikłań. W pytaniu dwudziestym zapytano, czy w zaleceniach poza- biegowych respondentki zostały poinformowane o unikaniu do 72 godzin po zabiegu miejsc silnie zanieczyszczonych oraz wysiłku fizycznego i basenu (rys. 20). Niemal wszystkie ankietowane kobiety (97,5%) otrzyma- ły informacje w zaleceniach pozabiegowych o konieczności unikania silnie zanieczyszczonych miejsc, wysiłku fizyczne- go oraz nie korzystania z basenu do 72 godzin po zabiegu me- zoterapii mikroigłowej. Jedynie 2,5% badanych kobiet nie pa- miętało otrzymania takich wytycznych. Na podstawie analizy wyników badań można wywniosko- wać, że standard przekazywania informacji przez osoby wy- konujące zabiegi jest na wysokim poziomie, co ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i efektywności terapii. W pytaniu dwudziestym pierwszym zapytano, czy w zale- ceniach pozabiegowych respondentki zostały poinformowa- ne o unikaniu sauny przez okres 7 dni po zabiegu (rys. 21). Rys.17 Czy po wykonaniu zabiegu mezoterapii mikroigłowej zostało się poinformowanym o zaleceniach pozabiegowych Źródło: Opracowanie własne Rys.18 Czy w zaleceniach pozabiegowych zostało się poinformowanym o konieczności in- tensywnego nawilżania skóry oraz stosowania kremów regenerujących Źródło: Opracowa- nie własne Rys.19 Czy w zaleceniach pozabiegowych zostało się poinformowanym o zachowaniu odpowiedniej higieny w tym o zmianie poszewki poduszki i ręczników do twarzy Źródło: Opracowanie własne Rys.20 Czy w zaleceniach pozabiegowych zostało się poinformowanym o unikaniu do 72 h po zabiegu miejsc silnie zanieczyszczonych, wysiłku fizycznego i basenu Źródło: Opracowanie własne Rys.21 Czy w zaleceniach pozabiegowych zostało się poinformowanym o unikaniu sauny przez okres 7 dni po zabiegu Źródło: Opracowanie własne 5 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 25 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NZdecydowana większość badanych kobiet (97,5%) została poinformowana w zaleceniach pozabiegowych o konieczno- ści unikania sauny przez tydzień po zabiegu. Tylko niewiel- ki odsetek respondentek (2,5%) nie pamiętał otrzymania ta- kich zaleceń. Analiza wyników badań sugeruje, że jakość przekazywa- nia informacji przez specjalistów wykonujących zabiegi jest na wysokim poziomie, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i skuteczności terapii. W pytaniu dwudziestym drugim zapytano, czy w zale- ceniach pozabiegowych respondentki zostały poinformo- wane o unikaniu ekspozycji na słońce przez minimum 7 dni po zabiegu (rys. 22). Znaczna większość ankietowanych kobiet (97,5%) została poinformowana w zaleceniach pozabiegowych o konieczno- ści unikania ekspozycji na słońce przez minimum tydzień po zabiegu. Tylko niewielka część respondentek (2,5%) nie zo- stała poinformowana o takich zaleceniach. Wyniki te wskazują na wysoki standard przekazywania in- formacji przez osoby wykonujące zabiegi, co przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa i efektywności terapii. W pytaniu dwudziestym trzecim zapytano, czy w zalece- niach pozabiegowych respondentki zostały poinformowane o konieczności stosowania kremu z filtrem przeciwsłonecz- nym (min. SPF 30) przez około miesiąc po zabiegu (rys. 23). Znakomita większość ankietowanych kobiet (95%) została poinformowana o konieczności stosowania wysokiej ochro- ny przeciwsłonecznej (min. SPF 30) w zaleceniach pozabie- gowych. Jedynie niewielki odsetek respondentek (2,5%) nie otrzymał takich zaleceń, a kolejne 2,5% badanych kobiet nie pamiętało czy otrzymało takie wytyczne. Na podstawie prezentowanych wyników badań można stwierdzić, że jakość i rzetelność przekazywania informa- cji przez specjalistów wykonujących zabiegi jest na wysokim poziomie, co jest kluczowe dla bezpieczeństwa i skuteczno- ści terapii. W pytaniu dwudziestym czwartym zapytano, czy w zalece- niach pozabiegowych respondentki zostały poinformowane o unikaniu stosowania niesteroidowych leków przeciwzapal- nych (NLPZ) np. Ibuprom, Ibuprofen itp. przez okres około 14 dni po zabiegu (rys. 24). Mniej więcej połowa ankietowanych kobiet (47,5%) otrzy- mała zalecenie o unikaniu stosowania leków z grupy nieste- roidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) przez około dwa tygodnie po wykonaniu zabiegu. Dość znaczący odsetek re- spondentek (30%) nie otrzymał jednak takiego zalecenia. Co więcej, 22,5% badanych kobiet nie pamiętało czy otrzymało informacje na ten temat. Na podstawie analizy wyników badań można wnioskować, że wiedza specjalistów wykonujących zabieg mezoterapii mi- kroigłowej może być niekompletna. Szczególnie istotne jest zrozumienie mechanizmu mikronakłuwania, który ma bez- pośredni związek z indukcją kontrolowanego stanu zapal- nego w skórze – procesu niezbędnego do inicjowania pra- widłowej jej regeneracji. Stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych po zabiegu może hamować ten proces, co w efekcie może prowadzić do zaniżonej skuteczności terapii. W związku z tym edukacja osób wykonujących zabiegi mikro- nakłuwania w tym zakresie powinna być wzmocniona. W pytaniu dwudziestym piątym zapytano, czy respondent- ki przestrzegały zaleceń pozabiegowych (rys. 25). Rys.23 Czy w zaleceniach pozabiegowych zostało się poinformowanym o konieczności stoso- wania kremu z filtrem przeciwsłonecznym (min. SPF 30) przez około miesiąc po zabiegu Źródło: Opracowanie własne Rys.22 Czy w zaleceniach pozabiegowych zostało się poinformowanym o unikaniu ekspozycji słonecznej przez minimum 7 dni po zabiegu Źródło: Opracowanie własne Rys.24 Czy w zaleceniach pozabiegowych zostało się poinformowanym o unikaniu stosowa- nia niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) np. Ibuprom, Ibuprofen itp. przez okres około 14 dni po zabiegu Źródło: Opracowanie własne Rys.25 Czy były przestrzegane zalecenia pozabiegowe Źródło: Opracowanie własne 5 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 26 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NZdecydowana większość badanych kobiet (85%) stosowa- ła się do wszystkich zaleceń pozabiegowych, podczas gdy 15% respondentek stosowało się tylko do niektórych z nich. Na podstawie powyższych wyników badań można stwier- dzić, że większość kobiet przestrzegała wszystkich zaleceń pozabiegowych, co świadczy o ich świadomości znaczenia tych wytycznych dla skuteczności terapii i uniknięcia ewen- tualnych powikłań. Natomiast nieduży procent respondentek stosował się jedynie do niektórych zaleceń, co może sugero- wać potrzebę skuteczniejszego przekazywania i podkreślania znaczenia tych informacji przez osoby wykonujące zabiegi. W dwudziestym szóstym pytaniu badania, ankietowane kobiety zostały zapytane, czy po przeprowadzeniu zabiegu doświadczyły jakichkolwiek skutków ubocznych (rys. 26). Znakomita większość badanych kobiet (80%) nie doświad- czyła żadnych skutków ubocznych. Natomiast jedna piąta re- spondentek (20%) zgłosiła wystąpienie skutków ubocznych po przeprowadzonym zabiegu. Na podstawie wyników badań można zauważyć, że więk- szość badanych kobiet nie doświadczyła żadnych skutków ubocznych po zabiegu mezoterapii mikroigłowej. To sugeru- je, że zabieg jest generalnie dobrze tolerowany. W dwudziestym siódmym pytaniu respondentki, które po- twierdziły wystąpienie skutków ubocznych po zabiegu (10 osób), zostały poproszone o sprecyzowanie, jakich dolegliwo- ści doświadczyły (rys. 27). Większość badanych kobiet (70%) zgłosiła zaczerwienie- nie skóry jako skutek uboczny po zabiegu, z kolei dyskom- fort był skutkiem ubocznym, który zgłosiło 40% ankietowa- nych. 30% respondentek zadeklarowało, iż skutkiem ubocz- nym był obrzęk, natomiast kolejnych 30% ankietowanych kobiet odczuwało tkliwość i ból. Innych skutków ubocznych, nieuwzględnionych w ankiecie, doświadczyło 20% badanych kobiet. Na podstawie powyższych wyników można stwierdzić, iż większość respondentek nie doświadczyła skutków ubocz- nych po zabiegu. Wśród tych, które zgłosiły skutki uboczne, dominowały krótkotrwałe objawy, które nie stanowią poważ- nych powikłań i zazwyczaj ustępują dość szybko. W pytaniu dwudziestym ósmym zapytano, czy respon- dentki palą papierosy (rys. 28). Duża grupa respondentek (82,1%) to osoby niepalące, nato- miast znacząco mniej badanych kobiet zadeklarowało, iż pali papierosy (17,9%). W oparciu o powyższe wyniki badań należy zauważyć, że większość respondentek nie pali papierosów, co może prze- kładać się na lepszą regenerację tkanek oraz lepsze rezultaty po zabiegu mezoterapii mikroigłowej. Można przypuszczać, iż w przypadku ankietowanych kobiet, które są osobami pa- lącymi, procesy naprawcze mogły przebiegać w wolniejszym tempie, a rezultaty zabiegu mogły być mniej zauważalne. W pytaniu dwudziestym dziewiątym zapytano respondent- ki czy zamierzają ponownie skorzystać z zabiegu mezoterapii mikroigłowej (rys. 29). Większość badanych kobiet (90%) planuje skorzystać po- nownie z zabiegu mezoterapii mikroigłowej. Jednak niewiel- ki odsetek respondentek (7,5%) nie jest pewien, czy ponownie podda się takiemu zabiegowi. Zaledwie niewielki procent ba- danych kobiet (2,5%) deklaruje, że nie zamierza korzystać z tej procedury w przyszłości. Analizując przedstawione dane można wnioskować, że za- bieg mezoterapii mikroigłowej cieszy się znacznym uzna- niem wśród badanych kobiet, co może świadczyć o jego wy- sokiej skuteczności. Niewielki procent respondentek wyraził niepewność co do ponownego poddania się tej procedurze. Niepewność ta może wynikać z różnych czynników, takich Rys.29 Czy zamierza Pani ponownie skorzystać z zabiegu mezoterapii mikroigłowej Źródło: Opracowanie własne Rys.28 Czy jest Pani osobą palącą Źródło: Opracowanie własne Rys.27 Jakie skutki uboczne wystąpiły po wykonaniu zabiegu Źródło: Opracowanie własne Rys.26 Czy po przeprowadzeniu zabiegu były odczuwalne jakiekolwiek skutki uboczne Źródło: Opracowanie własne 5 / 2024 Kosmetologia Estetyczna 27 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” NNext >