< Previous18 5 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” szerokie zastosowanie przy leczeniu łysienia i łojotokowego zapalenia skóry [7]. Po kuracji obserwuje się szybszy wzrost włosów oraz poprawę stanu paznokci. Regularne stosowa- nie powoduje spłycenie zmarszczek, obrzęków pod oczami oraz zwiększenie nawilżenia skóry. Witaminę H poleca się osobom z przedwcześnie starzejącą się, zwiotczałą skórą. Stosowana jest także przy cerze trądzikowej. W przypadku trądziku, zaleca się jej wewnętrzne dostarczanie w postaci suplementów. Znaleźć można ją w kosmetykach do pielę- gnacji skóry i włosów, takich jak: kremy, odżywki i szam- pony [6, 12]. Witamina B9 (kwas foliowy) została wyodrębniona z li- ści szpinaku, stąd też pochodzi jej nazwa „folium” czyli liść. Witamina ta łatwo rozpuszcza się w wodzie oraz łatwo roz- pada się pod wpływem światła słonecznego i podwyższonej temperatury. Badania wykazały, że kwas foliowy wspoma- ga system immunologiczny. Posiada działanie krwiotwór- cze, wpływa na metabolizm cukrów i aminokwasów, odpo- wiada za wzrost i likwidację uszkodzeń komórek [18], prze- ciwdziała uszkodzeniom chromosomów [19], może opóźnić wystąpienie siwizny, u osób osłabionych zwiększa apetyt i witalność, wpływa na zdrowy wygląd skóry [20]. Odpowiada za syntezę niektórych α-aminokwasów, bie- rze udział w procesie podziału komórek. Kosmetyki z kwa- sem foliowym przeznaczone są dla kobiet po 30. roku ży- cia, kwas ten znajduje się w preparatach przeciwzmarszcz- kowych i przeznaczony jest do każdego typu cery. Można go znaleźć w maseczkach i kremach regenerujących i popra- wiających elastyczność skóry [12]. Objawami niedoboru są: zanokcica, duszności i szarobrązowe przebarwienia na skó- rze [21]. Witamina B12 (kobalamina) jest silnie higroskopijna i odporna na wysoką temperaturę. Niestety metale ciężkie niszczą ją, ale jest odporna na działanie fenoli, pod wpły- wem których dochodzi do jej konserwowania. Bierze udział w przemianie kwasu foliowego do biologicznie aktywnego tetrahydrofolianu i razem z nim wpływa na stabilność ge- nomu człowieka [22]. Obecność tej witaminy (obok B5, B6, B9) wpływa na biosyntezę koenzymu Q10, który wpływa na redukcję zmarszczek [23]. Kobalamina występuje w kosmetykach, które mają za za- danie wygładzić, rozjaśnić i wyrównać koloryt skóry. Wpły- wa także na syntetyzowanie melaniny w połączeniu z inny- mi witaminami. ZASADY BEZPIECZNEGO STOSOWANIA WITAMIN Dostarczanie witamin i składników mineralnych odgry- wa istotną rolę w zmniejszaniu niedoborów tych elemen- tów w organizmie człowieka, co często wiąże się z powsta- waniem niektórych chorób. W suplementacji doustnej na- leży zwrócić uwagę, aby nie przekraczać zalecanych dawek. Producent produktu zawierającego witaminy zobowiązany jest do jego odpowiedniego oznakowania oraz podania in- formacji niezbędnych do bezpiecznego stosowania. Głów- nymi konsumentami tego typu produktów są kobiety w cią- ży i w okresie laktacji. Właśnie w tych okresach suplemen- tacja witaminami jest niezbędna, aby zapewnić prawidłowy rozwój płodu i noworodka. Aby zachować właściwy poziom witamin, przed rozpoczęciem jakiejkolwiek kuracji, warto przeprowadzić badania analityczne. Obok suplementacji i pożywienia, witaminy są składnikami wielu preparatów kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji skóry, ta- kich jak: serum, maści, olejki czy emulsje kosmetyczne. Ich synergistyczne zastosowanie może prowadzić do poprawy wyglądu skóry i redukcji zmian spowodowanych czynnika- mi środowiskowymi. PODSUMOWANIE Witaminy stanowią grupę związków, które są niezastąpio- ne i niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organi- zmu. Każda z witamin wykazuje inne działanie, spełnia różne role: antyutleniające, wzmacniające, odbudowują- ce, regulujące, regenerujące, odżywcze. Działanie witamin może zostać wzmocnione dzięki obecności innych witamin. Oznacza to, że witaminy wykazują względem siebie działa- nie synergistyczne. Aktywność witamin wzrasta również w obecności innych składników mineralnych, pierwiast- ków, niekoniecznie witamin. Dlatego bardzo ważna jest od- powiednia ich suplementacja. LITERATURA / REFERENCES 1 . Bajcer M, Cwil P, Kania B, Maślanka E. Wpływ witamin antyoksy- dacyjnych na skórę i ich znaczenie w kosmetologii. Kosmetologia. 2016;1(1):28-36. 2 . Bernat M, Matysek-Nawrocka M, Cioczek W. Składniki aktyw- ne w kosmetykach przeciwstarzeniowych. Kosmetologia estetyczna. 2016;5(6):575-579. 3 . Jarosz M, ed. Normy żywienia dla populacji Polski. Warszawa: Wyd. Insty- tut Żywności i Żywienia; 2017. 4 . Czerwonka W, Puchalska D, Zarzycka-Bienias R, et al. Zastosowanie witaminy E w kosmetologii. Kosmetologia estetyczna. 2019;8(1):13-16. 5 . Zasada M, Adamczyk A. Witamina A. Budowa i mechanizm działania. Kosmetologia estetyczna. 2018;7(5):517-521. 6 . Dylewska-Grzelakowska J. Kosmetyka stosowana. Warszawa: Wyd. WSIP; 2011. 7 . Lamer-Zarawska E, Chwała C, Gwardys A. Rośliny w kosmetyce i kosmeto- logii przeciwstarzeniowej. Warszawa: Wyd. PZWL; 2012. 8 . Marcinowska-Suchowierska E, Płudowski P. Zatrucie witaminą D. Po- stępy Nauk Medycznych. 2016;10:756-759. 9 . Kim J, Yun H, Cho Y. Analysis of ceramide metabolites in differen- tiating epidermal keratinocytes treated with calcium or vitamin C. Nutrition Research and Practice. 2011;5:396-403. 10 . Sałgan K. Rola witaminy D3 w patogenezie chorób skóry. Kosmetologia Estetyczna. 2016;5(1):15-22. 11 . Pawlaczyk M, Korzeniowska K. Witamina A w kosmetologii i lecznic- twie dermatologicznym. Farmacja Współczesna. 2013;6:57-61. 12 . Molski M. Chemia piękna. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN; 2012. 13 . Rutkowski M, Matuszewski T, Kędziora J, et al. Witaminy E, A i C jako antyoksydanty. Polski Merkuriusz Lekarski. 2010;24:377-381. 14 . Kilian-Pięta E. Witamina C jako niezbędny składnik dla skóry czło- wieka oraz czynniki determinujące jej wchłanianie. Kosmetologia Este- tyczna. 2019;8(1):25-30. Aesthetic Cosmetology and Medicine 4 / 2021 / vol. 10 18619 5 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” otrzymano / received: 01.03.2021 | poprawiono / corrected: 10.03.2021 | zaakceptowano / accepted: 21.03.2021 15 . Farris PK. Witaminy jako kosmeceutyki: witamina C. In: Alam M, Gladstone HB, Tung RC. Dermatologia kosmetyczna. Wrocław: Wyd. El- sevier Urban & Partner; 2006:57-64. 16 . Pullar JM, Anitra C, Carr AC, Vissers MC. The Roles of Vitamin C in Skin. Health, Nutrients. 2017;9(8):866-893. 17 . Pawlaczyk M, Korzeniowska K, Rokowska-Waluch A. Witamina C i skóra. Farmacja współczesna. 2012;5:174-178. 18 . Kim YI, Pogribny IP, Basnakian AG: Folate deficiency in rats induces DNA strand breaks and hypomethylation within the p53 tumor sup- pressor gene. Am J Clin Nutr. 1997;65(1):46-52. 19 . Blount BC, Mack MM, Wehr CM. Folate deficiency causes uracil mi- sincorporation into human DNA and chromosome breakage: implica- tions for cancer and neuronal damage. Proceedings of the National Aca- demy of Sciences. 1997;94:3290-3295. 20 . Eris I, Dębowska R. Kwas foliowy (Folacyna) w preparatach do pielę- gnacji twarzy – ocena działania witaminy na komórki skóry w bada- niach in vitro. Dermatologia Estetyczna. 2006;6:13-18. 21 . Kulbacka J, Saczko J, Chwiłkowska A. Stres oksydacyjny w procesach uszkodzenia komórek. Polski Merkuriusz Lekarski. 2009;27:44-47. 22 . Kośmider A, Czaczyk K. Witamina B12 – budowa, biosynteza, funkcje i metody oznaczania. Żywność Nauka Technologia Jakość. 2010;5(72):17-32. 23 . Gałka U, Ogonowski J. Koenzym Q – powstawanie, właściwości i zasto- sowanie w preparatach kosmetycznych. Lab - Laboratoria, Aparatura, Badania. 2015;5:14-21. Aesthetic Cosmetology and Medicine 4 / 2021 / vol. 10 187SUNEWMED_2021_Reklama_KE_204x280_06102021.indd 106/10/2021 11:095 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna 21 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P WITAMINA A JAKO NIEZASTĄPIONY SKŁADNIK W PIELĘGNACJI PRZECIWSTARZENIOWEJ Witamina A jest znanym i cenionym składnikiem kosmetyków, wykorzystywanym od dawna. Dlaczego zatem, po upływie tylu lat, nadal stosuje się ją w kosmetykach i nie zastępuje niczym bardziej innowacyjnym? Odpowiedź jest jedna. Witamina A jest niezastąpiona i nie bez powodu nazywana również witaminą młodości! Trzeba jednak zaznaczyć, że nie wszystkie formy tego wspaniałego składnika są tak samo aktywne i biodostępne, dlatego należy wybierać produkty przebadane pod kątem stabilności i efektywności. W kosmetykach witamina A jest stosowana głównie pod postacią retinoidów, które są zaliczane do substancji o najmocniejszym działaniu anti-age. Zwalczają wolne rodniki, ponieważ są mocnym antyoksydantem. Katarzyna Żaba manager, ekspert terapii holistycznych w Constance Clinic, od prawie 20 lat związana z branżą beauty, specjalistka, pasjonatka kosmetologii i medycyny estetycznej, poszukiwaczka zabiegów idealnych Ze względu na budowę oraz wła- ściwości możemy wyróżnić trzy generacje retionoidów: – I retionoidy naturalne: reti- nol, kwas retinowy (tretyno- ina, izotretynoina, alitretyno- ina), aldehyd retinowy (zwany retinalem), – II retinoidy monoaromatycz- ne oraz syntetyczne analogi witaminy A: etretinat (obec- nie już niestosowany) oraz acitretina, – III retinoidy poliaromatycz- ne: adapalen, arotynoid, bek- saroten, tazaroten. Reinoidy naturalne, jako sub- stancje rozpuszczalne w tłusz- czach, bardzo dobrze wnikają w warstwę rogową naskórka oraz w małym stopniu przeni- kają do skóry właściwej i tkanki podskórnej. Poprzez złuszczanie warstwy rogowej naskórka przy- spieszają jego odnowę i stymulu- ją proliferację komórek warstwy żywej naskórka. Dzięki popra- wie struktury warstwy rogowej zauważalnie zmniejszają TEWL (przeznaskórkową utratę wody). NA CZYM POLEGA DZIAŁANIE ANTI-AGE? Retionoidy wykazują wielokie- runkową aktywność. Z jednej strony pobudzają fibroblasty do produkcji białek, zwiększając wytwarzanie zarówno kolagenu, jak i elastyny w skórze właściwej, z drugiej prowadzą do usunięcia uszkodzonych włókien kolage- nowych i elastynowych. Dzięki temu poprawia się znacznie stan tkanki łącznej skóry właściwej, a co za tym idzie – także jędr- ność, elastyczność oraz nawilże- nie skóry. Dodatkowo retinoidy pobudzają również przebudowę włókien retikulinowych w war- stwie brodawkowatej skóry wła- ściwej oraz przyczyniają się do lepszego rozkładu melaniny w skórze, powodując zmniej- szenie przebarwień. Są również świetnym rozwiązaniem dla skór tłustych, mających problem z nadmiernym wydzielaniem sebum. Pomagają w zmniejsze- niu wydzielania łoju i ogranicza- ją tworzenie się zaskórników. Duży potencjał regeneracyjny retinoidów – wpływ na synte- zę białek, podziały komórkowe oraz metabolizm komórkowy, spowodował, że wiele z tych związków znajdziemy w prepa- ratach pielęgnacyjnych marki Medik8. Podstawą pielęgnacji Medik8 jest filozofia CSA, któ- ra zakłada, że dla zachowania zdrowego stanu skóry w dzień stosujemy produkty o działaniu prewencyjnym: witamina C o działaniu antyoksydacyjnym + ochrona przeciwsłoneczna, a w nocy regenerującym: wita- mina A. Kosmetyki z witaminą A zostały skomponowane w taki sposób, aby działały jak najmoc- niej, jednocześnie nie powodując podrażnień. Zależnie od potrzeb, w składzie preparatów znajdzie- my następujące postacie retino- idów: retinol, retinaldehyd oraz retinoinian retinylu. Każda z for- muł jest unikatowa i zaawan- sowana technologicznie, dzięki czemu produkty Medik8 są bar- dzo stabilne, a składniki aktyw- ne uwalniają się przez całą noc. Dodatkowo, marka Medik8 zadbała o to, aby każdy, kto za- czyna przygodę z retinoidami, mógł rozpocząć pielęgnację od niższych stężeń składników ak- tywnych, zawartych w kremach czy w serum, aby stopniowo przyzwyczaić skórę i osiągnąć jak najlepsze efekty pielęgna- cyjne oraz anti-age. Jesień to idealny czas, aby włączyć do codziennej pielę- gnacji retinoidy i wykorzystać ich moc regeneracyjną do spły- cenia zmarszczek, zmniejsze- nia przebarwień, ujednolicenia kolorytu oraz zwiększenia na- pięcia skóry. Wyłączny dystrybutor Constance Beauty Clinic ul. Józefa Marcika 12, Kraków 5 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna 22 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Dowiedziałem się o tym od Eli- sabeth Stenwick z Norwegii, która zapoznała mnie z Norwe- ską Ligą Pracy, agencją rządo- wą, również zaniepokojoną tym zjawiskiem. Po wielu badaniach i konsultacjach z czołowymi dermatologami doszliśmy do wniosku, że występowanie opi- sanych objawów jest spowodo- wane ekspozycją na fale elek- tromagnetyczne. Elisabeth Stenwick (znana za- wodowo jako Hexa ze względu na swoją cudowną zdolność do leczenia okropnych anomalii skórnych) pracowała ze mną nad produktem, który łagodzi stany zapalne, spowodowane pracą przy komputerze, oraz łuszczenie skóry i objawy skóry naczynkowej. Ludzkość płaci cenę za szybką po- prawę jakości i długości życia, za lep- sze warunki i bardziej wydajną pracę. Nie wiemy jednak, jak codzienne wprowadzanie technologii wpływa na delikatny ludzki organizm. WŁASNE POLE ELEKTROMAGNETYCZNE ORGANIZMU Po pierwsze, każdy z nas jest niczym więcej niż naczyniem, zawierającym płyny i pewien zestaw substancji chemicznych, które oddziałują na siebie pod wpływem enzymów i są utrzy- mywane razem przez pole elek- tromagnetyczne. Całe nasze ciało, jak i każda jego komórka otoczone są polem elektroma- gnetycznym. Pole to może być Już w latach 80., kiedy komputery personalne stały się powszechne, pracownicy biurowi zaczęli masowo zgłaszać się do dermatologów ze skargami na wysypki grudkowe i inne stany zapalne skóry. Większość z nich spędzała ponad 8 godzin dziennie przed komputerem, czasami w piwnicach mieszkań lub biur, często nawet niemających okien. PCSKIN ZJAWISKO „KOMPUTEROWYCH” CHORÓB SKÓRY TWARZY Danné Montague-King doktor biochemii i farmakologii, założyciel marki DMK (Los Angeles), twórca rewolucyjnego systemu odbudowy mikrobiomu skóry Enbioment System, przewodniczący jury międzynarodowego konkursu The Skin Games, od ponad 50 lat opracowuje formuły, które zmieniają życie ludzi na całym świecie5 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna 23 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P sfotografowane z wykorzystaniem me- tody Kirliana. Te zdjęcia mogą uchwy- cić proces fizyczny, a nie „aurę” ezote- ryczną, jak wielu zwykło wierzyć. Wyobraźcie sobie, że każda grupa komórek jest organicznym magnesem. Każde pole otaczające grupę komórek ma swoją własną częstotliwość, czyli liczbę powtórzeń dodatnich i ujemnych impulsów elektromagnetycznych w jed- nostce czasu. Na przykład, energia utwo- rzona z energii elektrycznej w mózgu ma ładunek dodatni i odwrotnie, z mózgu do błony komórkowej przepływa z ładun- kiem ujemnym. Zaburzenie polaryzacji lub częstotliwości impulsów elektroma- gnetycznych prowadzi do poważnych negatywnych konsekwencji. Każdy z nas jest niczym więcej niż na- czyniem zawierającym płyny i pewien zestaw substancji chemicznych, które od- działują na siebie pod wpływem enzymów i są utrzymywane razem przez pole elek- tromagnetyczne. POMPA SODOWO-POTASOWA Równie ważne są wewnętrzne procesy chemiczne, w szczególności tzw. pompa sodowo-potasowa (faza Na+/K+-AT-). Je- śli po obu stronach błony istnieje różni- ca potencjałów, zachowany jest aktywny transport pierwiastków chemicznych. Zapewnia to ochronę przed wszelkiego rodzaju agresywnymi czynnikami, wy- stępującymi wewnątrz organizmu, jak również przed wieloma czynnikami egzogennymi, które powodują nieprawi- dłowości w funkcjonowaniu skóry. Jeśli jednak z jakiegoś powodu se- kwencja poleceń zostanie przerwana przez wolne rodniki, stres, procesy za- palne, wirusy lub przeciążenie bakte- ryjne, zmienna biegunowość zostanie przerwana i tylko dodatnio naładowa- ne jony sodu przyłączają się do błony komórkowej. W wyniku przeciążenia sodem dochodzi do zniszczenia ścian komórkowych, co powoduje wyciek płynu na zewnątrz. Prowadzi to do śmierci komórek i niekorzystnie wpły- wa na organizm, co z kolei odbija się na naskórku i może powodować wysypki, zakrzepicę naczyń włosowatych oraz zwiększoną podatność skóry na działa- nie bakterii trądziku i roztoczy nużeńca. Wirusy też raczej nie pozostaną w tyle (pasożyty i wirusy uwielbiają się nawzajem i prawdopodobnie będą atakować komórki Langerhansa, co z kolei bardzo zmniejsza odporność przeciwwirusową komórek den- drytycznych). WPŁYW PROMIENIOWANIA TECHNOLOGICZNEGO Wszyscy słyszeliśmy, że telefony ko- mórkowe i komputery emitują fale elektromagnetyczne i jest to prawda. Nasze ciało jest w stanie wchłonąć około 600 gaussów dodatnich fal ma- gnetycznych dziennie bez żadnych konsekwencji. Jednak osoby, siedzące godzinami przed ekranami kompute- rów, są w grupie ryzyka. Krytycy tej teorii twierdzą, że pro- mieniowanie elektromagnetyczne z urządzeń domowych jest tak słabe, że ledwo można je wykryć za pomocą oscyloskopu. Można by się z tym zgo- dzić, ale mówimy tu o długotrwałej ekspozycji: godzina po godzinie, dzień po dniu, jak jubiler szlifujący diament. Pierwszy ruch nie determinuje szlifu. Kropla ostrzy kamień. Ciągłe naraże- nie na działanie promieniowania wy- łącza ustawienia organizmu, wpływa- jąc na procesy biologiczne, co w końcu prowadzi do choroby. Najgorzej mają osoby pracujące w po- zbawionych okien półpiwnicach, gdzie różne drgania elektromagnetyczne mogą swobodnie rozprzestrzeniać się w pomieszczeniu, repolaryzując komór- ki organizmu. A jeśli konstrukcje piwnic są wykonane z metalu, taki budynek sta- je się gigantyczną klatką Faradaya. Co więcej, w takich biurach często są świetlówki ultrafioletowe, a to tylko potęguje efekt i wywołuje więcej stanów zapalnych. POSZUKIWANIE LEKARSTWA Brałem udział w opracowaniu urządze- nia Dermafield do leczenia chorób wy- wołanych promieniowaniem elektroma- gnetycznym. Urządzenie przeznaczone jest do użytku profesjonalnego i wygląda jak zasilane urządzenie, emitujące ujem- ne fale elektromagnetyczne o różnych częstotliwościach. W testach klinicznych byliśmy w stanie wykryć repolaryzację tkanek w obszarach skóry, w których umieszczono czujniki po pierwszej sesji. Dobierając skuteczne promienio- wanie dla różnych grup komórek, wy- próbowaliśmy setki częstotliwości i napotkaliśmy poważne problemy. Następnie nasz zespół zwrócił się o po- moc do fizyków i matematyków, a tak- że do kilku niezwykłych dzieł Nikoli Tesli. Po konsultacjach, precyzyjnych obliczeniach i badaniach klinicznych udało nam się stworzyć urządzenie, które skutecznie zwalcza skutki pro- mieniowania elektromagnetycznego. Jeśli chodzi o leczenie niesprzętowe, to skuteczność preparatów miejscowych, w tym terapii enzymatycznej, kremów transepidermalnych oraz wspomagania komórek Langerhansa beta-glukanami potwierdzili prawie wszyscy badani, któ- rzy odczuwali skutki negatywnej ekspo- zycji skóry na działanie komputera. Uważam, że dzisiaj, aby prawidłowo okre- ślić etiologię i zalecić leczenie przy posta- wieniu diagnozy zapalenia skóry, trądziku różowatego czy trądziku, należy zapytać pacjenta, ile czasu dziennie spędza przed komputerem i w jakim pomieszczeniu pra- cuje. Prawidłowe rozpoznanie przyczyny choroby to połowa sukcesu w jej leczeniu.5 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna 24 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Specjalistyczne preparaty NANILI PROFESSIONAL® to formuły, opracowane przy współpracy z kosmetologami i dermatologa- mi, jako odpowiedź na potrzeby ich klientów oraz pacjentów. Za- pewniają one intensywne dzia- łanie i rozwiązanie określonego problemu skórnego, koncentru- jąc się również na przeciwdzia- łaniu i rozjaśnianiu przebar- wień powstających w przebiegu danego schorzenia. Stan zapalny jest przyczy- ną powstawania przebarwień w przebiegu trądziku. Dlatego też planując kurację, należy w de- likatny sposób złuszczać naskó- rek, aby nie wywoływać mocne- go stanu zapalnego peelingiem chemicznym. Idealnym roz- wiązaniem jest MANDELIC ILI-PEEL, zawierający 40% kwasu migdałowego, wyka- zującego silne działanie roz- jaśniające, bez intensywnego złuszczania, a jednocześnie działanie przeciwzapalne oraz przeciwbakteryjne. Dodat- kowym wsparciem może być CRANBERRY HYDRO ENZYME PEEL Żurawinowy peeling en- zymatyczny usuwający mar- twy naskórek i ułatwiający tym samym penetrację kolejnych składników aktywnych. Złuszczanie to tylko jeden z elementów kuracji. Dobierając składniki aktywne o działaniu przeciwtrądzikowym, możemy wykorzystywać takie, które wy- kazują jednocześnie działanie hamujące powstawanie prze- barwień. Do takich składników należy kwas azelainowy oraz jego pochodna azeloglicyna, czyli inhibitory enzymu tyro- zynazy, warunkującego wytwa- rzanie melaniny. W ten sposób ograniczamy powstawanie przebarwień, regulujemy pracę gruczołów łojowych i hamuje- my rozwój bakterii. Kwas aze- lainowy zawarty jest w ACNE ILI-PEEL, wykorzystywanym w zabiegach przeciwtrądziko- wych. Azeloglicyna to składnik A-SERUM Serum z azelogli- cyną i niacynamidem, które stosuje się w gabinecie kosme- tologicznym, jako ampułkę ak- tywną oraz w pielęgnacji domo- wej w postaci lekkiego serum chroniącego skórę przed prze- barwieniami każdego dnia. Do- datkowym wsparciem w walce z przebarwieniami oraz zapew- niającym wyrównanie kolorytu jest ENERGY ILI-SERUM Ener- getyzujące serum witaminowe z kofeiną i adonezyną. Zawar- ta w nim stabilna i stopniowo uwalniania witamina C w posta- ci glukozydu askrobylu oraz nia- cynamid uzupełniają kurację. Kolejny krok w walce z prze- barwieniami pozapalnymi to sto- sowanie preparatów z kwasem laktobionowym, czyli L-MASK Maska regulująco-wygładzają- ca oraz L-CREAM Krem z kwa- sem laktobionowym, dzięki któ- rym zmiany trądzikowe goją się lepiej, nie pozostawiając uszko- dzonego naskórka. Ostatni element przeciwdzia- łania przebarwieniom to ochro- na przed promieniowaniem UVA i UVB, którą zapewni nam cało- roczny SPF ULTRACREAM 50 Lekki krem przeciwsłoneczny NANILI PROFESSIONAL®. Opisane wyżej wielokierun- kowe działanie różnymi pre- paratami w kuracji oraz po jej zakończeniu pozwoli nam ogra- niczyć problem przebarwień pozapalnych, niezwykle często współtowarzyszących skórom trądzikowym. Właściwy dobór zabiegów oraz pielęgnacji domowej przy tak szerokim zagadnieniu wy- maga rzetelnych szkoleń i zna- jomości preparatów. Dlatego zapraszamy do kontaktu z eks- pertami marki, na warsztaty i szkolenia. Trądzik t o jedna z głównych dermatoz spotykanych w gabinecie kosmetologicznym i dermatologicznym. Towarzyszy mu nadmierna praca gruczołów łojowych, zaburzenia rogowacenia, grudki, krostki, zmiany zapalne, a także infekcje bakteryjne. Pojawiają się również przebarwienia o podłożu zapalnym. Jest to jeden z problemów, na który warto zwrócić uwagę na etapie samej kuracji przeciwtrądzikowej oraz po jej zakończeniu. HAMOWANIE I ROZJAŚNIANIE PRZEBARWIEŃ POTRĄDZIKOWYCH Agata Czałbowska Ekspert marki NANILI PROFESSIONAL® al. Wilanowska 206/14 02-765 Warszawa +48 502 274 556 25 5 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” STRESZCZENIE Trądzik pospolity jest popularną chorobą, która dotyka za- równo kobiet, jak i mężczyzn w różnym przedziale wieko- wym. W wyniku wybuchu pandemii COVID-19, której na- stępstwem było nałożenie obostrzeń, głównie obowiązku zasłaniania nosa i ust maseczkami ochronnymi, zaobser- wowano nasilenie problemu trądziku wśród znacznej czę- ści społeczeństwa. Celem badań było poznanie opinii na temat wpływu no- szenia maseczek ochronnych na pogorszenie kondycji skó- ry oraz świadomość badanych na temat zabiegów i prepa- ratów wykorzystywanych w terapii. W artykule podjęta zo- stała również próba wyjaśnienia przyczyn powstawania zmian trądzikowych. Słowa kluczowe: trądzik pospolity, maskne, mikrobiom, skóra, maseczki ochronne ABSTRACT Acne vulgaris is a common condition that affects both men and women of all age groups. As a result of the outbreak of the COVID-19 pandemic and the introduction of restric- tions, mainly the obligation to cover the nose and mouth with protective masks, a large percentage of the population is now struggling with acne. The aim of the research was to determine the opinion on the impact of wearing protective masks on the deteriora- tion of the skin condition and the awareness of the respond- ents about the treatments and preparations used in acne therapy. The article also attempted to explain the causes of acne lesions. Keywords: Acne vulgaris, mascne, microbiome, skin, protective masks Kamila Ranosz1, Beata Malara2 1 Studenckie Koło Naukowe Kosmetologii, Katedra Kosmetologii, Wydział Medyczny, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa ul. Harcerzy Września 1939 3, 40-659 Katowice ranosz_ka@onet.pl 2 Katedra Kosmetologii, Wydział Medyczny, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, ul. Harcerzy Września 1939 3, 40-659 Katowice beata.malara@gwsh.pl Sposób cytowania / Cite Ranosz K, Malara B. Opinions of clients of cosmetology salons regarding the impact of wearing protective ma- sks on the condition of the skin. Aesth Cosmetol Med. 2021;10(5):217-223. https://doi.org./10.52336/acm.2021.10.5.02 Opinie klientów gabinetów kosmetologicznych dotyczące wpływu noszenia maseczek ochronnych na kondycję skóry Opinions of clients of cosmetology salons regarding the impact of wearing protective masks on the condition of the skin WSTĘP Pierwsze przypadki choroby COVID-19 wywołanej przez koronawirusa SARS-CoV-2 datuje się na 17 listopada 2019 r. Wybuch pandemii, ogłoszony wiosną 2020 roku ne- gatywnie wpłynął na kondycję skóry wielu osób, w wyni- ku ogłoszenia restrykcji nakazujących noszenia maseczek ochronnych zakrywających nos i usta. Wiele osób, również te, które wcześniej nie miały problemów z cerą, zauważyło pojawiające się zmiany trądzikowe, nadmierne podrażnie- nie i zaczerwienienie skóry. Artykuł oryginalny / Original article26 5 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” TRĄDZIK POSPOLITY Trądzik pospolity jest przewlekłą, zapalną chorobą jednost- ki włosowo-łojowej, która powstaje na skutek zwiększonej sekrecji łoju. Nadmierna produkcja wywołana jest przez androgeny, zmianę keratynizacji oraz kolonizację miesz- ków włosowych przez Cutibacterium acnes w obrębie oko- licy twarzy, szyi, pleców oraz klatki piersiowej [1]. Zmiany uwidaczniają się, kiedy keratynocyty pokrywające mieszki włosowe zaczynają się złuszczać, tworząc mikrokomedon. Podczas okresu dojrzewania, zwiększa się produkcja łoju, co tworzy środowisko sprzyjające kolonizacji Cutibacterium acnes. Podczas procesu namnażania się C. acnes, wytwarza- ne są mediatory chemotaktyczne oraz zapalne, napędza- jące procesy zapalne [2]. Do objawów trądziku pospolite- go należą wykwity pierwotne, czyli mikrozaskórniki, które są zmianami wykrywanymi tylko pod mikroskopem, prze- kształcające się do zaskórnika widocznego makroskopowo. Wyróżniane są dwa rodzaje zaskórników: otwarty – ujście mieszka włosowego jest wypełnione utlenioną keratyną, nadającą mu czarny kolor który jest widoczny; zamknię- ty – ujście mieszka włosowego nie jest widoczne. W obrę- bie zmian, w zależności od odmiany, wyróżniamy następu- jące zmiany zapalne: krosty, guzy, grudki, cysty z przetoka- mi i blizny. Charakterystyczny jest również łojotok, który jest określany nadmiernym wydzielaniem łoju przez gru- czoły łojowe, które wydostają się na powierzchnię skóry [3]. MIKROBIOM SKÓRY Organizm ludzki jest siedliskiem drobnoustrojów, przez co stanowi zespół ekosystemów z oddzielnymi gatunkowo mi- kroorganizmami. Skóra jest największym i najbardziej ze- wnętrznym narządem organizmu człowieka, którego pod- stawową funkcją jest łączenie organizmu ze środowiskiem zewnętrznym oraz jego ochrona przed negatywnym wpły- wem czynników środowiskowych. Poszczególne obszary skóry różnią się między sobą grubością naskórka, wilgot- nością i temperaturą na powierzchni oraz rozmieszczeniem przydatków. Te cechy mają istotny wpływ na skład ilościowy i gatunkowy mikroflory. Większość mikroorganizmów znaj- dujących się na skórze nie jest szkodliwa, lecz współistnie- je z komórkami skóry. Skóra człowieka zasiedlana jest przez bakterie, wirusy, grzyby i roztocza. Grupę bakterii znajdują- cych się na skórze tworzy ponad 1000 gatunków, ale głów- nie zasiedlana jest przez cztery typy: Actinobacteria, Bactero- idetes, Firmicutes i Proteobacteria [4]. Skórę człowieka zasie- dlają również bakterie patogenne, m.in. gronkowiec złocisty (S. ureus), tlenowe maczugowce (Corynebacterium spp.), pa- ciorkowce grupy A (S. pyogenes) oraz pałeczki Gram-ujem- ne (P. aeruginosa). Te drobnoustroje tworzą florę niepożąda- ną, która może prowadzić do zakażeń skóry. Przez obecność własnej mikroflory, utrudnione jest namnażanie tych bak- terii i do zakażenia może dojść jedynie w przypadku kiedy: zostaną zaburzone warunki fizykochemiczne, nastąpi prze- rwanie ciągłości skóry, w przypadku leczenia antybiotyka- mi czy w obecności ciał obcych (tj. sztuczne zastawki, cew- niki) [5]. Przeważającymi gatunkami grzybów które zasie- dlają skórę, są grzyby z gatunku Malassezia stanowiące od 1 do 22% mikrobiomu. W odpowiednich warunkach mogą wpływać na pojawienie się chorób dermatologicznych oraz przyczyniać się do zakażeń ogólnoustrojowych w przypad- ku dużego obniżenia odporności. Najczęstszymi chorobami wywoływanymi przez grzyby są łupież pstry oraz zapalenie mieszków włosowych, grzyby wpływają również na przebieg atopowego zapalenia skóry oraz łojotokowego zapalenia skóry. W skład mikrobiomu, obok bakterii i grzybów, wcho- dzą nużeńce (Demodex), które są pasożytniczymi pajęczaka- mi, należącymi do rzędu roztoczy, zasiedlającymi gruczoły łojowe oraz mieszki włosowe [4]. Na mikrobom skóry wpływają zarówno czynniki gene- tyczne, jak i zewnętrzne, takie jak pH i temperatura. Zabu- rzenie prawidłowego mikrobiomu związane z noszeniem masek, wpływa na powstawanie wielu chorób dermatolo- gicznych, takich jak trądzik, egzema i okołoustne zapalenie skóry. Ważnym czynnikiem, który wpływa na skład mikro- biomu jest woda, warunkująca wzrost liczebności mikroor- ganizmów, dlatego w obszarach o wysokiej wilgotności ob- serwuje się liczne występowanie mikroflory komensalnej. Dyspioza mikroflory prowadzi do podzielenia chorobotwór- czych i wirulentnych szczepów C. acnes, ponadto aktywuje odporność wrodzoną wywołującą stan zapalny skóry [6]. POWSTAWANIE TRĄDZIKU Doniesienia naukowe sugerują, że trądzik w dużym stop- niu powstaje w wyniku czynników genetycznych. Pozytyw- ny wywiad rodzinny w kierunku trądziku, jest powiązany z jego wcześniejszą manifestacją, opornością na leczenie i cięższym przebiegiem. Badania cytogenetyczne wskazu- ją na podłoże genetyczne choroby [3, 7]. Zbyt duża produkcja łoju jest stwierdzona u większości chorych i jest jednym z czynników w procesie powstawa- nia zmian trądzikowych. Androgeny działają na wzrost gru- czołów łojowych, rogowacenie przewodów łojowych oraz zwiększają sekrecję łoju, ich głównym źródłem są nadner- cza, jądra i jajniki. Dihydrotestosteron (DHT) i testoste- ron mają największy wpływ na metabolizm gruczołów ło- jowych. Ważną rolę w patogenezie trądziku odgrywa 5 α-re- duktaza, będąca enzymem warunkującym przekształcenie testosteronu w dihydrotestosteron [8]. Konfiguracja andro- gen-receptor może powodować ekspresję genów, które są odpowiedzialne za proliferację komórek łojowych, lipoge- nezę i wzrost gruczołu łojowego [9]. Zaburzenia zachodzące w procesie rogowacenia przewo- dów wyprowadzających z gruczołów łojowych, polegają na zbyt dużym rogowaceniu i przyleganiu złuszczonych łusek w okolicy lejka gruczołu łojowego. Dochodzi też do zmniej- szenia kanału łojowego, umożliwiającego swobodne wyda-27 5 / 2021 / vol. 10 Kosmetologia Estetyczna Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” lanie łoju na powierzchnię skóry, co prowadzi do powstania mikrozaskórników przekształcających się często w zaskór- niki otwarte i zamknięte [10]. Mikrozaskórniki tworzą się pod wpływem wielu czynników, m.in. nadmiernej sekrecji androgenów, niedoboru kwasu linolowego lub nadmiar wol- nych kwasów tłuszczowych [11]. Czynnikiem, który warun- kuje przemianę mikrozaskórnika w zaskórnik, jest keratyni- zacja mieszkowa spowodowana podrażnieniem ścian miesz- ków włosowych poprzez bakterie i materiał łojowy, co może prowadzić do nadprodukcji i gromadzenia korneocytów [12]. Stan przewlekłego stresu psychicznego może doprowa- dzić do zwiększenia wydzielania androgenów nadnerczo- wych, pobudza wzmożoną aktywność i wzrost gruczołu ło- jowego oraz stymuluje produkcję cytokin [13]. Na przebieg choroby może mieć wpływ również pora roku i klimat. U osób z nadmiernym poceniem, można stwierdzić wzmożone pojawianie się zmian trądzikowych w obszarze charakteryzującym się dużą liczbą gruczołów łojowych, m.in. w tzw. strefie T (okolica czoła, nosa i bro- dy), w okolicy międzyłopatkowej oraz dekolcie, szczególnie kiedy klimat jest wilgotny i gorący. Zauważono również, że w miejscach szczególnie narażonych na promieniowanie ultrafioletowe UV pojawiają się grudki przymieszkowe [3]. Wiele osób, które borykają się ze zmianami trądzikowy- mi, popełnia błędy pielęgnacyjne, które nasilają problem. Należy unikać zbyt intensywnego uszkadzania mechanicz- nego skóry (bez zachowania wystarczającej higieny), samo- dzielnego usuwania zmian, używania kosmetyków kome- dogennych (m.in. podkłady, pudry, zawierające w składzie parafiny, parabeny, silikony i estry, prowadzące do powsta- wania zaskórników i zmian trądzikowych) oraz zbyt częste- go mycia, przy użyciu np. zwykłego mydła. Może się wyda- wać, że nadmierne wysuszenie skóry takimi substancjami jak m.in. alkohol etylowy, czy silniejsze detergenty takie jak SLS (Sodium Lauryl Sulfate) czy SLeS (Sodium Laureth Sulfa- te) dają pozytywny efekt usunięcia nadmiaru łoju, jednak skutkują one naruszeniem bariery naskórkowej, wysusza- niem i zwiększaniem zdolności do podrażnień skóry oraz zaostrzeniem przebiegu trądziku [14]. MASKNE Koronawirusy należą do grupy wirusów wywołujących po- ważne choroby układu oddechowego. W 2019 roku w Chi- nach pojawił się nowy koronawirus (SARS-CoV-2), który stał się przyczyną początkowej epidemii, a później pandemii, która objęła swoim zasięgiem cały świat. W związku z ła- twością zakażenia się nowym szczepem wirusa, wprowa- dzono obowiązek noszenia maseczek ochronnych, począt- kowo u pracowników ochrony zdrowia, jednak z biegiem czasu stało się to ogólnym nakazem dla całej populacji. U pracowników systemu ochrony zdrowia zauważono wy- stępowanie otarć i urazów grzbietu nosa, policzków i czoła poprzez nacisk wywoływany przez maseczki [15]. W wyni- ku obowiązku noszenia maseczek ochronnych zauważono wzrost zachorowań oraz nasilenie objawów trądziku, spo- wodowanych noszeniem maseczek. Zjawisko to zostało na- zwane „maskne”. Stosowanie masek może przyczyniać się również do powstania trądziku mechanicznego (Acne me- chanica), który jest odmianą trądziku pospolitego i powsta- je w wyniku pocierania, a w efekcie blokowania ujść gruczo- łów łojowych. Noszenie maski zaostrza trądzik również ze względu na pocenie się i zwiększoną wilgotność, co prowa- dzi do obrzęku keratynocytów naskórka. Zmiany zachodzą- ce w powierzchniowym składzie łoju oraz nawodnienie skó- ry mogą doprowadzić do zaburzenia bariery naskórkowej, prowadząc do zmian mikroflory skóry [16]. Noszenie ma- sek wpływa na zwiększenie temperatury skóry, prowadząc do zwiększonego zatrzymywania potu w przypadku osób zdrowych oraz pogorszenia objawów u osób cierpiących na nadmierną potliwość. Ciepłe i wilgotne mikrośrodowisko, które jest stworzone przez noszenie maseczek, oddziału- je na zwiększenie podatności skóry na infekcje grzybicze, m.in. kandydozę i malassezię, będącymi powszechnymi ko- mensalami zdrowej skóry. Noszenie masek wpływa na in- fekowanie skóry drobnoustrojami kolonizującymi wilgotne obszary, takimi jak Staphylococcus i Corynebacteria [6]. TERAPIA TRĄDZIKU Popularnymi substancjami chemicznymi, które wykorzysty- wane są w terapii trądziku, są kwasy organiczne. Zabieg opie- rający się na działaniu tych substancji nazywany jest peelin- giem chemicznym, w jego trakcie, na powierzchnię skóry w sposób kontrolowany nakładane są produkty zawierają- ce kwasy. Głębokość złuszczenia jest zależna od rodzaju sub- stancji, stężenia i czasu kontaktu ze skórą [17]. Preparaty nie- przekraczające stężenia 4%, wpływają na osłabienie przyle- gania korneocytów, co powoduje usuwanie zrogowaciałego naskórka. Wyższe stężenia kwasów i jednocześnie niskie pH wpływają na epidermolizę w skutek rozszczepienia desmo- somalnych połączeń warstwy podstawnej naskórka. W wy- niku złuszczenia odpowiednich warstw naskórka, pobudzo- na zostaje proliferacja keratynocytów w podstawnej warstwie naskórka. Równocześnie obserwuje się wzmożone procesy produkcji kolagenu oraz macierzy zewnątrzkomórkowej, za- chodzące w skórze właściwej [18]. Ponadto substancje te czę- sto są stosowane w różnych preparatach kosmetycznych ze względu na właściwości obniżania pH skóry i preparatu, co stanowi ochronę przed namnażaniem się drobnoustrojów. • Urządzenie IPL (Intense Pulse Light) emituje światło po- lichromatyczne, które oprócz hamowania wzrostu bakte- rii i fotoaktywacji porfiryn prowadzi do fototermolizy. Za pomocą uruchomienia endogennych porfiryn znajdują- cych się w skórze, produkowana jest wystarczająca ilość energii i ciepła, żeby w wyniku uderzenia w naczynia krwionośne w gruczołach łojowych, spowodować zmniej- szenie produkcji sebum [19].Next >