< PreviousWyłączny Dystrybutor TRISTAR Cosmetics www.tristarcosmetics.pl4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 9 PREZENTACJA KOSMETOLOGIA ESTETYCZNA P Marka GERnétic to jeden z niekwestionowanych liderów, oferujących dermokosmetyki do twarzy i ciała. Ich innowacyjność polega, po pierwsze, na starannym doborze składników aktywnych, po drugie zaś – na ich nowoczesnej, biotechnolo- gicznej obróbce. Proces ten umożliwia głębokie wnikanie preparatu i wysoką skuteczność dzia- łania, która zapewnia spektakularne efekty już po krótkim czasie poddawania skóry zabiegom. Aby zgłębić historię marki GERnétic, należy cof- nąć się o 50 lat do francuskiej kliniki poparzeń, w której pracował dr Albert Laporte. W centrum jego zainteresowań badawczych znajdowała się terapia komórkowa, pomocna w regeneracji popa- rzonej i uszkodzonej skóry. Chcąc ulżyć pacjentom oraz sprawić, by ich ciało odzyskało zdrowy wy- gląd, dążył do stworzenia produktów pomocnych w odbudowie uszkodzonych tkanek. Dla dr. Laporte skóra stanowiła nie tylko „opakowanie”, ale także samodzielny organ, który pełni ważne funkcje. Naj- ważniejsza z nich to ochrona przed działaniem ne- gatywnych czynników – zanieczyszczeń, bakterii czy promieniowania UV. Twierdził także, że wygląd skóry obrazuje funkcjonowanie całego organizmu. W pielęgnacji skóry, dr Laporte zakładał, że wie- le jej dolegliwości to efekt niedoborów na poziomie komórkowym. Dzięki dostarczeniu odpowiedniej ilości prawidłowo dobranych składników aktyw- nych, skóra ma szansę odzyskać piękny i zdrowy wygląd. Z takiego podejścia narodziła się potrzeba stworzenia wysokoskoncentrowanych mikroczą- steczek. Celem było silne działanie regeneracyjne oraz zdolności przenikania przez barierę naskór- kową do głębszych warstw skóry, a także do limfy czy mięśni. Ta innowacyjna koncepcja okazała się spektakularna nie tylko w medycynie, ale także w kosmetyce profesjonalnej i właśnie to dało po- czątek marce GERnétic International. Teraz, po ponad pół wieku, rewolucyjna myśl dr. Laporte nadal jest realizowana w laborato- riach GERnétic. Jej rozpowszechnianie pozwala zaś trafić do coraz większej liczby kosmetologów, pragnących pomagać pacjentom z problemami i deficytami skórnymi. Podczas III Kongresu GERnétic uczestnicy będą mieli okazję szeroko zapoznać się m.in. z takimi tematami, jak: różne etiologie trądziku, specjali- styczna pielęgnacja skóry suchej, postępowanie przy zmarszczkach i skórze opadającej czy przy- czyny i zalecenia dla tzw. ciężkich nóg i skóry z pa- jączkami. Szkoleniowcy dogłębnie omówią także produkty marki, szczególną uwagę poświęcając regeneratorom, czyli jednym z najważniejszych produktów GERnétic. Możemy już dziś zapewnić, iż będzie to wydarzenie obfitujące w ogrom war- tościowej wiedzy, przekazany przez profesjonali- stów z wieloletnim doświadczeniem. Serdecznie zapraszamy! Po dwóch niezwykle udanych kongresach marki GERnétic mamy przyjemność zaprosić wszystkich pasjonatów kosmetyki profesjonalnej na trzecią edycję tego wyjątkowego wydarzenia. Po Gdańsku i Warszawie tym razem zapraszamy Was do Wrocławia. To tam, dokładnie 16 i 17 października 2023 r., szkoleniowcy z francuskiego laboratorium LaboGer będą znowu mieli okazję przekazać ogrom teoretycznej i praktycznej wiedzy, zaprezentować rewolucyjne zabiegi kosmetyczne oraz odpowiedzieć na pytania i wątpliwości wszystkich uczestników kongresu. III KONGRES GERnétic W POLSCE TRI STAR Cosmetics ul. Marusarzówny 2 80-288 Gdańsk +48 58 347 62 31 Kamila Ogonowska specjalista ds. handlowych i marketingu4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 11 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” N STRESZCZENIE Starzenie się skóry to naturalny, nieunikniony, biologiczny oraz genetyczny proces, który jest określany jako zespół nie- odwracalnych i postępujących w czasie zmian. Stwierdza się, że pierwsze oznaki starzenia się skóry są już widoczne w 25. roku życia. Podczas tego procesu zmniejsza się biologiczne zaangażowanie komórek organizmu w jego odnowę, spowol- nieniu ulegają procesy regeneracji. Aby móc zachować dobry wygląd, konieczna jest pomoc doświadczonego kosmetologa, począwszy od właściwej diagnostyki skóry, poprzez zalecenia pielęgnacyjne, po profesjonalne terapie anti-aging. Niemniej ważna jest wiedza na temat substancji czynnych o potencjale przeciwstarzeniowym. Celem pracy była ocena wiedzy klientów salonów kosme- tologicznych na temat substancji aktywnych wykorzystywa- nych w pielęgnacji skóry starzejącej się. Słowa kluczowe: anti-aging, starzenie się skóry, substancje czynne, pielęgnacja skóry ABSTRACT Skin aging is a natural, inevitable, biological and genetic process, which is defined as a set of irreversible changes that progress over time. It is believed that the first signs of skin aging are already visible at the age of 25. During this process, the biological involvement of the body’s cells in its renewal is reduced, and regeneration processes slow down.. In order to maintain a good appearance, the help of an experienced cosmetologist is necessary, starting from proper skin diagnostics, followed care recommendations, to professional anti-aging therapies. No less important is the knowledge of active substances with anti-ageing potential. The aim of the study was to investigate the knowledge of beauty salon customers about active substances used in aging skin care. Keywords: anti-aging, skin aging, active substances, skin care Natalia Kaganiec Marta Rogalska 0000-0002-3411-5143 Sylwia Klasik-Ciszewska 0000-0003-4957-8375 Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach, ul. A. Mickiewicza 29, 40-085 Katowice +48 791 285 658 rejmund.m@gmail.com Sposób cytowania / Cite Kaganiec N, Rogalska M, Klasik-Ciszewska S. Beauty salon customers’ knowledge about active substances used in aging skin care. Aesth Cosmetol Med. 2023;12(4):133-142. https://doi.org/10.52336/acm.2023.017 Wiedza klientów gabinetów kosmetologicznych na temat substancji aktywnych wykorzystywanych w pielęgnacji skóry starzejącej się Beauty salon customers’ knowledge about active substances used in aging skin care WSTĘP Proces starzenia organizmu cechuje się osobniczym cha- rakterem zmian i ich indywidualnym rozwojem oraz szybko- ścią postępowania [1]. Objawami starzenia się skóry, możli- wymi do zaobserwowania są: suchość, wiotkość skóry czy zmarszczki. Zmiany te postępują wraz z wiekiem. Obraz kli- niczny endogennego starzenia objawia się głównie ścień- czeniem naskórka, natomiast starzenie wiążące się z czyn- nikami zewnątrzpochodnymi, w tym przede wszystkim wy- nikające z narażenia na promieniowanie słoneczne, objawia się pogrubieniem skóry, głębokimi zmarszczkami, bruzda- mi, zmianami barwnikowymi i teleangiektazjami [1-3]. Skóra, która jest bezpośrednio wystawiana na negatywne działanie This is an article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 Unported (CC BY 4.0) https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ Artykuł oryginalny/ Original article4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 12 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” N czynników zewnętrznych, ulega procesowi starzenia szybciej i łatwiej niż pozostałe narządy organizmu ludzkiego, a rezul- tat tego procesu jest szybciej zauważalny [1-5]. RODZAJE STARZENIA SIĘ SKÓRY Można wyodrębnić dwa rodzaje starzenia się skóry. Pierwszy wynika z czynników zewnętrznych, które związane są z działa- niem środowiska, natomiast drugi, związany jest z wpływem działania czynników wewnętrznych organizmu. Wewnątrz- pochodne starzenie skóry opiera się na uwarunkowaniach genetycznych i jest związane z zakłóceniami prawidłowego funkcjonowania gospodarki hormonalnej. Można je podzie- lić na starzenie chronologiczne, właściwe oraz fizjologicznie. Do przyczyn starzenia wewnątrzpochodnego można zaliczyć zaburzenia w funkcjonowaniu układu immunologicznego, deficyty witamin w organizmie, nagromadzenie się toksyn, szkodliwe działanie wolnych rodników i zaburzenia metabo- lizmu [1, 3]. Czynnikami przyczyniającymi się do naruszenia bariery ochronnej skóry są: wiek, nieprawidłowe odżywianie, odwodnienie organizmu, choroby ogólnoustrojowe, nowo- twory, choroby układu krążenia, zaburzenia układu nerwo- wego, ograniczenia w poruszaniu się, bądź całkowite unie- ruchomienie. Starzenie zewnątrzpochodne, które związane jest bezpośrednio z działaniem czynników środowiskowych uwarunkowane jest niekorzystnym wpływem promieniowa- nia ultrafioletowego (UV, ultraviolet radiation), podczerwone- go, jonizującego oraz rentgenowskiego, nieprawidłowym try- bem życia i nieodpowiednią dietą. Palenie tytoniu także wy- wołuje niekorzystne zmiany skórne, ma degradacyjny wpływ na kwas deoksyrybonukleinowy (DNA, deoxyribonucleic acid) oraz powoduje zbyt wczesne zatrzymanie cyklu komórkowe- go [1 ,3, 5]. TEORIE STARZENIA SIĘ SKÓRY Istnieje wiele hipotez i teorii na temat procesu starzenia się skóry, które nawzajem się nie wykluczają. Teoria genetycz- na i telomerowa próbują wyjaśnić procesy starzenia biorąc pod uwagę czynniki genetyczne. Podstawą teorii genetycznej jest twierdzenie, że wszelkie procesy degradacyjne zachodzą- ce w organizmie, są zarejestrowane w genotypie organizmu [1, 3]. Natomiast teoria telomerowa związana jest bezpośred- nio z funkcjonowaniem telomerazy – enzymu, którego zada- niem jest replikacja chromosomów. Aktywność tego enzymu spada wraz z wiekiem. Zmniejszenie udziału telomerazy, któ- ra przyczynia się do rekonstrukcji ginących telomerów, skut- kuje utratą wymaganych do życia informacji i doprowadza do śmierci komórki. Z każdym podziałem komórkowym nastę- puje skrócenie długości telomerów, a dzieje się tak, ponieważ ich ostatnie sekwencje nie ulegają przepisaniu na nowe nici DNA. Zredukowanie długości telomerów powoduje zaburze- nia w obrębie funkcjonowania komórek, uniemożliwiając ich prawidłowy podział [1, 3, 6, 7]. Jedna z teorii starzenia się skóry przewiduje, że wraz z upływającym czasem, możliwo- ści syntezy białek w organizmie maleją od około 20 do 80%. Jest to tzw. teoria zaburzeń białkowych. W procesie starzenia dochodzi do przemian czynnościowych i strukturalnych oraz zmiany funkcji i upośledzenia syntezy białek. Nie określo- no dokładnej przyczyny tego zjawiska, natomiast uważa się, że przyczyną może być spadek ekspresji genów kodujących aminokwasy oraz ekspresja genów odpowiedzialnych za me- chanizmy autodestrukcyjne [1, 6, 7]. Proces starzenia się or- ganizmu może wiązać się również ze zmianami w budowie błon komórkowych (teoria membranowa). Modyfikacje ta- kie jak usztywnienie błon komórkowych, utrata elastyczności oraz zmiana lepkości następują wraz z wiekiem i przyczyniają się do postępowania procesów starzenia się skóry. Znacznie zmniejsza się zawartość wody, która jest zastępowana więk- szą ilością lipidów, co przeszkadza w transporcie substan- cji, impulsów i ciepła przez błony, w konsekwencji czego do- chodzi do kumulowania się substancji toksycznych w obrę- bie komórek [1, 7]. Zmiany w funkcjonowaniu i zwiększeniu przepuszczalności błon mitochondriów są podstawą teorii mitochondrialnej. Śmierć komórek spowodowana jest defor- macjami w obrębie mitochondriów. Liczba uszkodzeń nie- przerwanie się zwiększa, a aktywność oraz liczba komórek maleje wraz z upływem czasu [1, 6, 7]. Kolejną teorią tłuma- czącą procesy starzenia się skóry jest teoria wiązań krzyżo- wych (teorii glikozylacji) opierająca się na przypuszczeniach, że cząstka glukozy za pośrednictwem tlenu tworzy nowe, nieprawidłowe wiązania z białkiem. W białku takim zacho- dzą zmiany czynnościowe [1, 7]. Prawidłowe funkcjonowanie układu endokrynnnego wpływa w pewnym stopniu na opóź- nienie procesów starzenia się organizmu. Poziom wydzie- lania hormonów oraz ich efektywne działanie, niestety ma- leje stopniowo wraz z wiekiem. Obniżona produkcja wybra- nych hormonów wpływa na proces starzenia się organizmu, o czym mówi teoria neuroendokrynowa. Następuje rozstro- jenie zegara biologicznego, ponieważ postrzeganie poszcze- gólnych bodźców zostaje zaburzone [1, 8]. Ostatnią, istotną teorią starającą się wyjaśnić procesy starzenia się organizmu jest teoria wolnorodnikowa. Oparta jest ona na obecności wolnych rodników, które odpowiadają za starzenie i mogą być przyczyną dysfunkcji komórek. Czynniki transkrypcyjne, któ- re pobudzają procesy różnicowania komórek są mobilizowa- ne przez niewielkie stężenie reaktywnych form tlenu. Nara- żenie na zbyt wysokie stężenie wolnych rodników tlenowych indukuje w komórkach proces apoptozy i eliminuje komórki, które mogą stanowić zagrożenie dla organizmu [1, 6, 8]. WYBRANE SUBSTANCJE ANTI-AGING Proces starzenia się skóry jest zjawiskiem nieuniknionym. Rynek kosmetologiczny oferuje konsumentom szeroki wa- chlarz preparatów przeznaczonych do skóry dojrzałej z wi- docznymi oznakami procesu starzenia. Zawierają one wiele substancji czynnych, do których należą m.in. alfa-hydroksy- kwasy. Typowym przykładem alfa-hydroksykwasu jest kwas 4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 13 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” N glikolowy, który posiada niewielką cząsteczkę i charakteryzu- je się prostą budową chemiczną. Podstawowym efektem jego działania na skórę jest nasilenie procesów złuszczania oraz odblokowanie ujść gruczołów łojowych, zwiększenie elastycz- ności skóry i stymulacja produkcji kolagenu i elastyny [9-11]. Kolejnym przedstawicielem alfa-hydroksykwasów jest kwas mlekowy, który posiada większą cząsteczkę niż kwas glikolo- wy, przez co wykazuje słabszą penetrację w głąb skóry. Kwas L-mlekowy stymuluje produkcję ceramidów, co skutkuje po- prawą nawilżenia skóry. Efekt metaboliczny kwasu mleko- wego można zaobserwować już przy niewielkich stężeniach [11, 12]. Kolejną substancją aktywną wykorzystywaną w pie- lęgnacji skóry dojrzałej jest kwas migdałowy. W niskim stę- żeniu wykazuje działanie nawilżające, ponadto rewitalizuje, poprawia elastyczność i odświeża skórę [10, 13]. W kosmeto- logii anti-aging oprócz alfa-hydroksykwasów wykorzystywa- ne są również beta-hydroksykwasy. Przykładem jest kwas sa- licylowy, który wykazuje właściwości przeciwzapalne, posia- da duże powinowactwo do lipidów znajdujących się w skórze, przenika przez warstwę rogową i dostaje się do gruczołów ło- jowych, gdzie oczyszcza zatkane ujścia mieszków włosowych i ogranicza powstawanie zaskórników [1]. Stosowany jest między innymi w redukowaniu skutków fotostarzenia skóry, rogowaceniu okołomieszkowym, przebarwieniach i rogowa- ceniu słonecznym [9, 10]. Również polihydroksykwasy takie jak kwas laktobionowy oraz kwas glukonowy znalazły swo- je zastosowanie w preparatach do skóry starzejącej się. Na- leżą one do kwasów nowej generacji, działających w sposób bardzo delikatny. Oddziałują na ogólny wygląd skóry, działają złuszczająco i rozjaśniająco wpływając na strukturę oraz ja- kość skóry. Po ich zastosowaniu funkcja bariery skórnej ule- ga wzmocnieniu, a utrata wody ze skóry zostaje ograniczo- na [1]. Kwas glukonowy wykazuje silne działanie nawilżające, poprzez ograniczenie transepidermalnej utraty wody. Wolno przenika przez skórę i nie dociera do jej niższych warstw, wy- kazuje działanie neutralizujące wolne rodniki, działa ochron- nie i wzmacnia barierę naskórkową. Chroni skórę przed ne- gatywnym działaniem promieniowania UV [10, 11, 14]. W diecie jak i w pielęgnacji skóry, bardzo istotne jest wy- stępowanie witamin. W kosmetologii przeciwstarzeniowej szczególnie stosowane są witaminy antyoksydacyjne. Przy- kładem są retinoidy, substancje czynne o działaniu biologicz- nym, polegającym na zdolności do wiązania i aktywacji re- ceptorów retinoidowych. Można je podzielić na trzy genera- cje, ze względu na różnice w ich budowie i właściwościach [9]. Retinoidy naturalne należą do generacji pierwszej i charak- teryzują się nieselektywnym działaniem. Do tej grupy można zaliczyć retinol oraz jego metabolity tj. retinal, tretynoina, izo- tretynoina, alitretynoina. Do przedstawicieli retinoidów ge- neracji drugiej można zaliczyć retinoidy monoaromatyczne i syntetyczne analogi wit. A np. acytretynę. Retinoidy genera- cji trzeciej wyróżniają się selektywnym działaniem recepto- rowym, ich przedstawicielami są beksaroten, adapalen i taza- roten [9, 15]. Witamina C jest antyoksydantem, a jej działanie może być wzmocnione poprzez dodatek witaminy E. Niwe- luje ona wolne rodniki powstałe na skutek działania promie- niowania UV [16, 17]. Kwas askorbinowy wpływa na produkcję kolagenu typu I i III oraz hamuje rozpad kolagenu wywoła- ny przez metaloproteinazy. Osłabia proces utleniania lipidów błony komórkowej, regeneruje utlenioną formę α-tokofero- lu i β-karotenu oraz przyczynia się do inicjacji procesów na- prawczych DNA. Witamina C znacząco wpływa na obniża- nie poziomu stresu oksydacyjnego oraz hamuje proces no- wotworzenia. Dzięki witaminie C, stymulowana jest synteza ceramidów, co skutkuje polepszeniem ścisłości bariery lipi- dowej naskórka, a tym samym poprawą nawodnienia i utrzy- maniem bariery ochronnej skóry na odpowiednim poziomie. Witamina E jest nazywana „witaminą młodości” z uwagi na swoje działanie antyoksydacyjne. Do witaminy E należą toko- ferole i tokotrienole, które rozpuszczają się w tłuszczach. Po- siada ona zdolność do neutralizowania szkodliwego działa- nia wynikającego z metabolicznych procesów zachodzących w ciele człowieka, co powoduje spowolnienie procesu starze- nia i złego wpływu czynników środowiskowych na organizm. Na skutek obniżenia ilości witaminy E, może dojść w organi- zmie do wzrostu przepuszczalności oraz zmniejszenia płyn- ności błon komórkowych [18]. Kolejną substancją czynną, która posiada udowodnione działanie przeciwstarzeniowe, jest kwas hialuronowy, któ- ry naturalnie wchodzi w skład skóry właściwej, gdzie jego za- daniem jest wchłanianie i magazynowanie wody. Wraz z po- stępującym procesem starzenia, ilość kwasu hialuronowego w skórze maleje, co prowadzi do pogorszenia stanu nawod- nienia, tworzenia się zmarszczek i spadku elastyczności. Synteza kolagenu i włókien sprężystych, która zachodzi przy obecności kwasu hialuronowego eliminuje oznaki starze- nia przyczyniając się do poprawy kondycji skóry. Po aplikacji kwasu hialuronowego na skórę można zauważyć podwyższo- ny poziom nawodnienia, zwiększoną elastyczność i jędrność [9, 19-21]. Polipeptydem o podobnym działaniu i funkcji w or- ganizmie jest wspomniany wcześniej kolagen. Białko to wy- stępuje w skórze właściwej w postaci włókien, jednak wraz z wiekiem ich liczba maleje, co skutkuje utratą jędrności. Ko- lagen jest wykorzystywany w preparatach do pielęgnacji skó- ry starzejącej się, ponieważ wpływa na poprawę jędrności i elastyczności skóry. Jest stosowany w kosmetykach, ale nie uzupełnia ubytków kolagenu w skórze, działa jako substancja nawilżająca, zatrzymuje wilgoć w przestrzeniach międzyko- mórkowych skóry i pełni funkcję podporową [9, 22, 23]. Kolejną grupą związków, które znalazły zastosowanie w ko- smetologii anti-aging są peptydy biomimetyczne. Są to związ- ki produkowane na drodze syntezy chemicznej, a ich zadaniem jest naśladowanie naturalnych związków kierujących procesa- mi metabolicznymi. Peptydy w komórkach skóry naśladują se- kwencje aminokwasów i wytwarzają w nich potencjał do pro- dukcji białek podporowych. Obecne w kosmetykach, sygnali-4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 14 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” N zują i pobudzają komórki do produkcji nowego kolagenu, co sprzyja utrzymaniu elastyczności skóry [24]. Peptydy stosowa- ne w zabiegach dla skóry starzejącej się wykazują działanie re- dukujące zmarszczki, wspomagające tworzenie nowych komó- rek skóry i nawilżające, oprócz tego wpływają na proliferację komórek, zmniejszają syntezę melaniny, co ogranicza powsta- wanie przebarwień, rozjaśniają i rozświetlają skórę [14, 25]. Jednym z elementów warunkujących prawidłowy prze- bieg łańcucha oddechowego jest koenzym Q10. Ze wzglę- du na swój udział w procesach oksydacyjnych zachodzących w komórkach na etapie mitochondrium, znalazł on również zastosowanie w kosmetologii przeciwstarzeniowej. Dla ko- smetologa koenzym Q10 jest przeciwutleniaczem obecnym w błonach komórkowych i lipoproteinach, chroniącym skó- rę przed zbyt szybkim starzeniem. Wygładza skórę i wpływa na poprawę jej elastyczności. Wykazuje właściwości termo- stabilne. Jego niedobór może wynikać z niewydolności gene- tycznej lub być następstwem starzenia się organizmu. Suple- mentacja koenzymu Q10 ma pozytywny wpływ na mitochon- dria, ponieważ pomaga on w gromadzeniu i generowaniu energii w komórkach. Pełni rolę antyoksydantu bez wpływu na syntezę ATP i mitochondria [19, 26]. CEL PRACY Z upływem lat, dążenie do zachowania młodego wyglądu sta- je się istotne dla większości kobiet i mężczyzn. Ważne są nie tylko odpowiednio dobrane zabiegi gabinetowe, ale również prawidłowa pielęgnacja domowa bazująca na substancjach o działaniu anti-aging, dlatego głównym celem pracy była ocena wiedzy klientów salonów kosmetologicznych na temat substancji aktywnych o działaniu przeciwstarzeniowym wy- korzystywanych w pielęgnacji zarówno domowej jak i gabi- netowej. Celem dodatkowym było pozyskanie informacji od respondentów na temat wybieranych przez nich zabiegów gabinetowych, stosowania filtrów przeciwsłonecznych, sub- stancji poszukiwanych w składach preparatów kosmetycz- nych oraz jak koreluje to z posiadaną wiedzą. MATERIAŁY I METODY Badanie zostało przeprowadzone w dniach 10-24 września 2022 roku wśród 120 losowo wybranych osób, z czego 92% stanowiły kobiety, a 8% mężczyźni. Grupa badawcza składa- ła się w 29% z osób w wieku 18-25 lat, 17% respondentów sta- nowiły osoby w wieku 26-35 lat, po 20% ankietowanych było w wieku 35-45 lat oraz 46-55 lat, a 14% osób miało powyżej 55 lat. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz anonimowej ankiety, w którym zawarto 24 pytania zamknię- te jedno- lub wielokrotnego wyboru oraz 3 pytania otwarte. Ankieta została przeprowadzona drogą internetową, wśród klientów gabinetów kosmetologicznych. WYNIKI W pytaniu zamkniętym wielokrotnego wyboru dotyczącym wskazania pierwszych oznak starzenia się skóry, respondenci zaznaczyli łącznie 319 odpowiedzi. Najwięcej ankietowanych, bo aż 92% wybrało „zmarszczki”, a „utratę elastyczności” wska- zało 74% badanych. Kolejne odpowiedzi to: „ścieńczenie skó- ry” wskazane przez 38% respondentów, „nadmierna suchość” przez 33% ankietowanych, „szorstkość” podało 19% badanych osób, „rozszerzone pory” wybrało 6% respondentów, a „nad- mierne przetłuszczanie” 3% ankietowanych. Pierwszych oznak starzenia się skóry nie wskazało 2% osób (rys. 1). Respondenci zostali poproszeni o wskazanie w pytaniu za- mkniętym wielokrotnego wyboru, czynników mających istot- Rys. 1 Pierwsze oznaki starzenia zdaniem respondentów Źródło:Opracowanie własne zmarszczki utrata elastyczności ścieńczenie skóry nadmierna suchość szorstkość rozszerzone pory nadmierne przetłuszczanie nie wiem % badanych4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 15 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” N ny wpływ na postępowanie procesu starzenia. Udzielono łącznie 603 odpowiedzi, z czego najczęściej wybieraną od- powiedzią było: „palenie papierosów” (83% ankietowanych), 78% badanych osób wskazało nadmierną ekspozycję na pro- mieniowanie słoneczne, 72% respondentów udzieliło odpo- wiedzi „nieodpowiednia pielęgnacja”, 68% ankietowanych za- znaczyło odpowiedź „nieodpowiednia dieta”, 64% badanych udzieliło odpowiedzi „genetyka”, odpowiedź „stres” podało 57% respondentów, a odpowiedź „niedostateczna ilość snu” zaznaczyło 54% badanych osób. Jako czynniki mające istot- ny wpływ na postępowanie procesu starzenia odpowiedź „kli- mat” podało 10% respondentów, „alergie” to odpowiedź, którą wskazało 7% badanych, odpowiedź „fototyp skóry” podało 6% ankietowanych, a odpowiedź „występowanie trądziku w wie- ku młodzieńczym” zaznaczyło tylko 3% respondentów (rys. 2). W kolejnym pytaniu zamkniętym wielokrotnego wyboru do- tyczącym tego, jak ankietowani postępują z pojawiającymi się oznakami starzenia skóry, najwięcej badanych, bo aż 36% od- powiedziało, że stara się je niwelować stosując odpowiednie ko- smetyki, 27% respondentów zaznaczyło, że stara się je niwelo- wać korzystając z zabiegów kosmetologicznych, 25% ankietowa- nych odpowiedziało, że prowadzi zdrowy tryb życia, aby opóźnić proces starzenia, natomiast 12% badanych zadeklarowało, że nie zwraca uwagi na pojawiające się oznaki starzenia skóry (rys. 3). Następne pytanie zamknięte jednokrotnego wyboru doty- czyło regularnego korzystania przez respondentów z zabie- gów gabinetowych o działaniu przeciwstarzeniowym. Spo- śród 120 ankietowanych, jedynie 11% potwierdziło, że korzysta regularnie z tego typu zabiegów, natomiast 44% osób korzy- sta z takich zabiegów czasami. 45% respondentów podczas wizyt w gabinetach kosmetologicznych wcale nie wybiera za- biegów o działaniu anti-aging (rys. 4). Rys. 2 Czynniki przyspieszające proces starzenia wskazane przez ankietowanych Źródło:Opracowanie własne Rys. 3 Postępowanie respondentów w celu niwelowania objawów starzenia się skóry Źródło:Opracowanie własne Rys. 4 Korzystanie z gabinetowych zabiegów przeciwstarzeniowych przez badanych Źródło:Opracowanie własne palenie papierosów nadmierna ekspozycja na promieniowanie słoneczne nieodpowiednia pielęgnacja nieodpowiednia dieta genetyka stres niedostateczna ilość snu klimat alergie fototyp skóry występowanie trądziku w wieku młodzieńczym nie wiem % badanych stosuję odpowiednie kosmetyki korzystam z zabiegów kosmetologicznych prowadzę zdrowy tryb życia nie zwracam uwagi na pojawiające się oznaki starzenia skóry nie czasami tak4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 16 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” N W pytaniu otwartym poproszono respondentów o wskaza- nie zabiegów gabinetowych z których najczęściej korzystają. Wśród wymienianych zabiegów kosmetologicznych najczę- ściej wskazywanymi odpowiedziami były „peelingi kwasowe” zaznaczone przez 29% respondentów oraz „mezoterapia mi- kroigłowa” z której korzysta 18% badanych. 12% ankietowa- nych zaznaczyło odpowiedź „infuzja tlenowa”, 4% badanych stosowało algi, 3% ankietowanych to osoby, które korzysta- ły z zabiegu oczyszczania. Z innych zabiegów, takich jak: kar- boksyterapia, peeling kawitacyjny, masaż Kobido, mikroder- mabrazja, HIFU, prąd stały, IPL, maski nawilżające, sonofore- za, oczyszczanie wodorowe i masaż twarzy łącznie korzystało 10% respondentów. Znaczna część ankietowanych, bo aż 24% nie potrafiła odpowiedzieć na pytanie (rys. 5). W kolejnym pytaniu otwartym poproszono respondentów o wymienienie substancji aktywnych najlepiej sprawdzają- cych się w pielęgnacji skóry starzejącej się. Ankietowani po- dawali po kilka substancji − łącznie wymieniono 24 różne odpowiedzi, a wśród nich najczęściej wskazywano: kolagen (33%), kwasy (31%) + kwas migdałowy (3%) + kwas azelainowy (1%) + kwas glikolowy (1%), kwas hialuronowy (14%), koenzym Q10 (13%), elastynę (13%), retinol (13%) + witaminę A (3%), wi- taminy (8%) + witaminę C (5%) + witaminę E (2%) + witaminę D (1%) i aloes (7%). Podane przez respondentów odpowiedzi przedstawiono w tabeli 1. Następne pytanie było pytaniem zamkniętym wielokrot- nego wyboru i dotyczyło wskazania substancji aktywnych, których respondenci poszukują w składzie kupowanych ko- smetyków. Spośród dostępnych odpowiedzi 23% badanych wskazało, że wybiera kosmetyki z zawartością kwasu hia- luronowego, 18% respondentów poszukuje koenzymu Q10, alfa-hydroksykwasy (AHA, alpha hydroxy acids), i witami- nę C wybiera po 15% badanych. Peptydy wybierane są przez 10% respondentów, witaminę A wskazało 8% ankietowanych, witaminy D poszukuje 3% badanych, beta-hydroksykwasy (BHA, beta hydroxy acid) zaznaczyło 3% respondentów, poli- Rys. 5 Zabiegi gabinetowe z których najczęściej korzystają respondenci Źródło:Opracowanie własne Tabela 1 Substancje aktywne stosowane przez ankietowanych w pielęgnacji skóry starzejącej się Substancja aktywnawynik [%]Substancja aktywnawynik [%]Substancja aktywnawynik [%] kolagen33%witamina C5%olejek arganowy2% kwasy31%witamina A3%suplementy diety1% kwas hialuronowy14%wyciągi z roślin3%selen1% koenzym Q1013%ceramidy3%algi1% elastyna13%kwas migdałowy3%kwas azelainowy1% retinol13%peptydy3%skwalen1% witaminy8%olejki2%kwas glikolowy1% aloes7%witamina E2%witamina D1% Źródło:Opracowanie własne peelingi kwasowe brak odpowiedzi mezoterapia mikroigłowa infuzja tlenowa inne... algi zabieg oczyszczania % badanych4 / 2023 Kosmetologia Estetyczna 17 Artykuł ukazał się w „Aesthetic Cosmetology and Medicine” N -hydroksykwasy (PHA, poly-hydroxy acid), wybiera 2% ankie- towanych, a olejek arganowy został wskazany przez 1% bada- nych. Jednocześnie 5% respondentów zadeklarowało, że nie zwraca uwagi na zawartość składników aktywnych w kupo- wanych kosmetykach (rys. 6). 26% uczestników badania na pytanie dotyczące stosowa- nia kremu z filtrem przeciwsłonecznym odpowiedziało, że korzysta na co dzień z takich kremów, 63% badanych korzysta z kremów z filtrem przeciwsłonecznym tylko w okresie waka- cji, w przypadku dużej ekspozycji na słońce, a 11% responden- tów odpowiedziało, że nie korzysta na co dzień z kremów z fil- trem przeciwsłonecznym (rys. 7). Ponad połowa badanych (56%) witaminą młodości okre- śla witaminę E, 10% ankietowanych uważa, że to witamina D, 8% respondentów stwierdziło, że nazywa się tak witaminę C. Najmniejsza grupa badanych (2%) uważa, że witaminą mło- dości jest witamina B, natomiast 24% ankietowanych zade- klarowało brak wiedzy na ten temat (rys. 8). Rys. 6 Substancje aktywne poszukiwane przez respondentów w składach preparatów kosmetycznych Źródło:Opracowanie własne Rys. 7 Stosowanie kremów z filtrami przeciwsłonecznymi przez badanych Źródło:Opracowanie własne Rys. 8 Witamina młodości zdaniem respondentów Źródło:Opracowanie własne kwas hialuronowy koenzym Q10 kwasy AHA witamina C peptydy witamina A nie zwracam uwagi na skład witamina D kwasy BHA kwasy PHA olejek arganowy tylko w okresie wakacji tak nie witamina E nie wiem witamina D witamina C witamina B Kolejne pytanie zamknięte dotyczyło definicji peptydów biomimetycznych. Prawie połowa ankietowanych (49%) za- deklarowała, że nie wie czym są peptydy biomimetyczne, 41% respondentów odpowiedziało, że peptydy biomimetycz- ne to związki działające na zasadzie naśladowania tych natu- ralnie występujących w organizmie, 9% badanych odpowie- działo, że to białka strukturalne skóry, a 1% ankietowanych udzieliło odpowiedzi, że to substancje złuszczające wykorzy- stywane w peelingach chemicznych (rys. 9). Na pytanie dotyczące sposobu otrzymywania kwasu hialu- ronowego, 20% ankietowanych udzieliło odpowiedzi, że kwas hialuronowy otrzymywany jest metodami biotechnologicz- nymi przy wykorzystaniu hodowli bakteryjnych. 5% badanych podało, że kwas hialuronowy otrzymywany jest w wyniku hy- drolizy wyciągu z gorzkich migdałów, 4% badanych uważa, że można go otrzymać z kogucich grzebieni oraz że może zostać wyizolowany z łodyg roślin strączkowych. Jednocześnie zde- cydowanie największa część ankietowanych, bo aż 67% od- % badanychNext >