14
vol. 3 \ 1 \ 2014 \ Kosmetologia Estetyczna
C
zynniki
i procesy
starzenia
Procesy starzenia się skóry to wzajemne oddziaływanie
czynników wewnętrznych i zewnętrznych, procesów sta-
rzenia biologicznego oraz wpływu promieniowania sło-
necznego. Na fizjologiczny proces starzenia biologicznego
składają się następujące czynniki: upośledzenie funkcji
barierowej skóry, spowolniona odnowa komórek naskór-
ka, upośledzenie mikrokrążenia powodujące zmiany za-
nikowe i zmniejszenie aktywności biologicznej gruczołów
skóry i opuszek włosowych [2]. Starzenie się jest procesem
ciągłym, wieloczynnikowym. Następuje redukcja keraty-
nocytów i fibroblastów, spowolniony zostaje wzrost włosów
i paznokci, upośledzeniu ulegają wszystkie funkcje skóry:
ochronna, wydalnicza, wydzielnicza, absorpcyjna, termo-
regulująca i czuciowa. Zmiany wynikające ze starzenia się
skóry zachodzą również w naskórku: następuje ścieńczenie
warstw żywych naskórka, zwiększa się grubość warstwy
rogowej na niektórych obszarach, zmniejsza się liczba me-
lanocytów, powodując gorszą ochronę przed promieniowa-
niem słonecznym. Redukcji ulegają także komórki Langer-
hansa, zmniejsza się wydzielanie łoju, co znacząco wpływa
na stan nawilżenia skóry, pojawia się przewlekły świąd i su-
chość skóry [3]. Skóra w okresie starzenia się jest ciemniej-
sza, comożna zauważyć, porównując skórę nieeksponowaną
na światło słoneczne ze skórą młodszą. Następuje bowiem
atrofia naskórka, ukazująca struktury skóry właściwej [4].
Fotostarzenie polega na przyśpieszonym starzeniu się skó-
ry poddanej przewlekłej ekspozycji na promienie słoneczne.
Zmiany występują głównie na twarzy, szyi, dekolcie, przedra-
mionach i rękach, współistnieją ze starzeniem biologicznym.
Obraz kliniczny i histologiczny uzależniony jest od typu skó-
ry, rodzaju narażenia na promieniowanie słoneczne, fryzury,
sposobu ubierania, indywidualnej zdolności naprawczej.
Widoczne na skórze efekty fotostarzenia bardzo często
wpływają negatywnie na stan psychiczny wielu ludzi. W związ-
ku z tym firmy medyczne i terapeutyczne kreują produkty
opóźniające proces starzenia się skóry. Według Earle Brauer
„kosmetyk jest preparatem do stosowania zewnętrznego w celu
pielęgnacyjnym, upiększającym i poprawiającym samopoczu-
cie”. Istnieje wiele czynników wpływających na proces starze-
nia:ekspozycjanaświatłosłoneczne,wiekbiologiczny,genetyka,
stres emocjonalny, wahania masy ciała, suplementacja diety,
składnikówodżywczych, aktywność fizyczna [5].
Jedną z najczęściej spotykanych dolegliwości jest suchość
skóry na skutekwyparowywaniawody zwierzchniej warstwy
naskórka, w wyniku czego komórki ulegają nawarstwianiu,
powodując łuszczenie się naskórka. Terapeutyczne znisz-
czenie naskórka, a niekiedy także skóry właściwej, powoduje
obrzęk, który stanowi początek całego szeregu procesów pro-
wadzących do poprawy wyglądu naskórka. Dawniej do pielę-
gnacji skóry używano ziół: skrzypu polnego, szałwii, aloesu,
rumianku itp. Mieszaniny różnych substancji wykorzysty-
wano do złuszczania warstwy rogowej naskórka. Stosowano
maseczki z dodatkiempiaskumorskiego, zmielonego orzecha,
kobiety przyrządzały peelingi enzymatyczne, wykorzystując
enzymy owoców, takich jak banan, papaja, ogórek.
C
el pracy
Istnieje wielemetod działania preparatów keratolitycznych,
między innymi eksfoliacje kwasami, celem których jest
wygładzenie czy wybielenie naskórka, a także stosowanie
terapii laserowej [6]. Eksfoliacje kwasami owocowymi (naj-
częściej używane w tym celu są: kwas glikolowy, mlekowy,
migdałowy jako hydrolizat) bywają skuteczną metodą od-
mładzania skóry twarzy. Drażniące działanie kwasów jest
uzależnione od niskiego pH oraz zastosowanego podłoża [7].
Właściwości kwasu migdałowego oraz jego dobra tolerancja
przez osoby z wrażliwszą skórą zadecydowały o możliwości
wykorzystywania go w łagodzeniu objawów fotostarzenia
i usuwaniu różnych rodzajów przebarwień [8].
Celem pracy jest ocena możliwości zmniejszenia inten-
sywności przebarwień po zastosowaniu kwasu mlekowego
30% i 40%przy pH2.8 oraz kwasumigdałowego 40%przy pH 1.
M
ateriał
i metody
Badanie przeprowadzono u dwóch zdrowych kobiet w wieku
42 i 45 lat z przebarwieniami (ostuda polekowa oraz słoneczne
plamy soczewicowate). Ostuda polekowa (
melasma
) powstała
na skutek przyjmowania hormonalnych środków antykon-
cepcyjnych, natomiast słoneczne plamy soczewicowate (
len-
tigo solaris
) są związane z ekspozycją na promienie UV lub
powstają w wyniku procesu starzenia się skóry. Występujące
u badanych kobiet zaburzenia barwnikowe skóry miały cha-
rakter zmiannabytych, a średni czas ich trwaniawynosił 6 lat.
Zaburzenia pigmentacji skóry zlokalizowane były na policz-
kach, w obydwu przypadkach najbardziej zauważalne na le-
wych. Na podstawiewywiadu stwierdzono, że kobiety biorące
udział w badaniu wykorzystywały ochronę przeciwsłonecz-
ną wyłącznie podczas opalania. Korzystały także wcześniej
z zabiegów rozjaśniających przebarwienia skóry, takich jak
peeling chemiczny czy peeling mechaniczny (mikroderma-
brazja). Zabiegi te nie były przeprowadzanew seriach. Badane
charakteryzowały się ogólnie dobrymstanemzdrowia. Przed
rozpoczęciem zabiegów oceniono barwę skóry u badanych
oraz zmierzono poziommelaniny wmiejscu przebarwień.
Badania aparaturowe (mexametr) – ocenie podlegał po-
ziom melaniny w miejscu przebarwienia – pomiary wy-
konywano w zbliżonych warunkach wilgotności i w tem-
peraturze około 200°C, po oczyszczeniu i wysuszeniu
skóry osoby badanej. Pomiaru poziomu melaniny doko-
nywano trzykrotnie: przed rozpoczęciem serii eksfoliacji,
w trakcie trwania serii (po 3. zabiegu w przypadku wy-
korzystania kwasu migdałowego, po 5. zabiegu z kwasem
mlekowym) i po zakończeniu serii eksfoliacji - Fot. 1.
Rys. 1.
Wykres pomiarów zawartości melaniny zmierzonej za pomocą mexa-
metru. Klientka X – badana, u której aplikowano kwas migdałowy, Klientka
Y – badana, u której stosowano kwas mlekowy. Wyniki na 2 wyświetlaczach
cyfrowych (E, M), skala 0-999
Badanie nawilżenia skóry – w badaniu tym wykorzy-
stano korneometr. Ocenie podlegał poziom wilgotności
skóry twarzy (czoło, policzek, broda). Pomiary wykony-
wano w pomieszczeniu zacienionym w temperaturze
około 20°C, względna wilgotność stała wynosiła 40-60%.
Badane były bez makijażu, kremów, około 2 godzin po
oczyszczeniu skóry twarzy (krem i puder zniekształcają
wynik pomiaru) - Fot. 2.
1...,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15 17,18,19,20,21,22,23,24,25,26,...80