Czy osoba niepełnoletnia może sama decydować o wyglądzie swojego ciała?
Dopuszczalność zabiegów kosmetycznych nie budzi wątpliwości, nawet jeśli ich przejściowym efektem jest uszkodzenie ciała czy pogorszenie wyglądu. Jednak prawo przewiduje szereg warunków, które muszą być spełnione, aby zabieg był legalny. Ze względu na wymogi prawne, które muszą być spełnione, aby zabieg kwalifikować jako legalny, zabiegi kosmetyczne można podzielić na dwie kategorie:
– zabiegi ukierunkowane na cel medyczny,
– zabiegi ukierunkowane wyłącznie na usunięcie wad
urody.
Jeżeli zabieg ma cel medyczny, wymogi w zakresie zgody pacjenta oraz dopuszczalnego poziomu ryzyka zabiegu są łagodniejsze niż w przypadku zabiegu ukierunkowanego jedynie na poprawienie urody. Odrębną kwestią jest legalność wykonania zabiegu, który nie jest zabiegiem medycznym, ale też nie zmierza do usunięcia wad urody (oszpecenie, zatajenie tożsamości). Warto mieć na uwadze, że interwencja w ciało człowieka może stanowić czyn zabroniony, penalizowany przez prawo karne: naruszenie nietykalności cielesnej, uszkodzenie ciała, uszczerbek na zdrowiu. Brak zgody pacjenta na zabieg, zarówno medyczny, jak i kosmetyczny, jest z kolei penalizowany jako przestępstwo wykonania zabiegu bez zgody pacjenta. Dlatego ważna zgoda pacjenta jest kwestią kluczową dla każdej osoby wykonującej zabiegi. Ponadto, nieprawidłowe wykonanie zabiegu może rodzić odpowiedzialność na gruncie prawa cywilnego.
Za spełniający cel leczniczy należy przyjąć nie tylko zabieg polegający na np. rekonstrukcji ciała, usunięciu blizn, leczeniu wad wrodzonych, ale także taką zmianę wyglądu, która wpłynie pozytywnie na stan psychiczny pacjenta. Usunięcie defektu może bowiem skutkować osiągnięciem celu terapeutycznego. Cel kosmetyczny, czyli poprawy wyglądu, będzie występował, gdy poprawi się nieodbiegający od ogólnej normy wygląd pacjenta (np. powiększenie piersi).
Anna Nowak
prawnik, założycielka www.eprawnicy.info
Czytaj całość: Kosmetologia Estetyczna, 2 (1), 2013, 63-64
