222
vol. 1 \ 3 \ 2012 \ Kosmetologia Estetyczna
trzebne informacje o badanym zbiera się dwufazowo: naj-
pierw posługując się różnymi technikami szczegółowymi
utrwala się możliwie najwierniejszy kształt stopy (plan-
tografia, odbitka, fotografia, skanowanie, badania biome-
chaniczne – rozkład nacisków stóp); drugi etap zbierania
danych polega na dokonaniu na powyższych odwzorowa-
niach stopy właściwych pomiarów – w tym celu stosuje się
bądź tradycyjne przyrządy miernicze (linijka, kątomierz),
bądź też mechaniczne lub elektroniczne urządzenia.
Plantokonturografia
polega na sporządzeniu odcisków
podporowej powierzchni stopy. Plantogram to wykonana
na papierze odbitka podeszwowej części stopy. Planto-
konturogram – to odbitka podeszwowej części stopy z za-
znaczonym obrysem – konturem stopy. Z odbitki można
odczytać wymiary stóp takie jak: długość stopy, szero-
kość przodostopia, kąt piętowy, kąt koślawości palucha
i kąt szpotawości V palca, kąt piętowo- goleniowy. Są to
wymiary potrzebne do opracowywania wkładek i obuwia.
Jest wiele sposobów opracowania odbitek. Najprostszą
z nich jest porównanie otrzymanej odbitki z wzorcowymi
np.: Bochenka (rys.3), Wejsfloga (rys.4), Clarke’a (rys.5) [3].
Rys.3
Typy stóp wg Bochenka
Rys.4
Wzorce odbitek stóp wg Wejsfloga
Rys. 5
Typy stóp wg Clarke’a
Ocena ortopedyczna:
wykonuje ją lekarz ortopeda lub
inna osoba (podolog, rehabilitant, technik ortopedycz-
ny); wyniki uzyskane za pomocą tej metody zależą od
doświadczenia i odczuć badającego. Ocena ortopedyczna
polega na oglądaniu i zakwalifikowaniu stopy do jednej
z trzech podstawowych grup:
1.
wydrążonej,
2.
prawidłowej,
3.
płaskiej.
O
pis badania
Badanie stóp powinno wykonywać się najpierw w odcią-
żeniu (osoba badana siedzi), a następnie w pozycji sto-
jącej (w obciążeniu). W pozycji siedzącej badając doty-
kiem określamy ruchomość i bolesność poszczególnych
stawów: zgięcie grzbietowe, podeszwowe, odwiedzenie,
przywiedzenie, nawracanie, odwracanie, ruchy okrężne
i ruchy palców. Pozwala toocenić stany zapalne i zwy-
rodnieniowe. Następnie polecamy badanemu stanąć i po-
równujemy ewentualne zmiany kształtu stóp. Oglądamy
stopy z przodu, z boku i z tyłu. Później badany wspina się
na palce, dalej obciąża jedną nogę, podczas gdy drugą –
zgiętą w stawie kolanowym – unosi. Próba ta pozwala
na kontrolę łuków stopy, zachowanie się jej kształtów
i wydolności. W przypadku czynnościowego płaskostopia
dostrzeżemy znaczne obniżenie sklepienia, spłaszcze-
nie przodostopia i odchylenie na zewnątrz kości pięto-
wej. Uzupełnieniem badania za pomocą tej metody jest
wywiad z pacjentem, na podstawie którego staramy się
określić czas i charakter obciążenia stóp w ciągu dnia.
Dowiadujemy się o ewentualnych dolegliwościach stóp
oraz szczegółach dotyczących noszonego obuwia. W oglę-
dzinach stopy od tyłu ważnych informacji dostarcza
ustawienie pięty, które może być prawidłowe, szpotawe
bądź koślawe. Obserwacja z boku pozwala na kontrolę za-
chowania się łuków stopy. Najczęściej występujące wady
stopy to: stopa płaska, koślawa, wydrążona, szpotawa,
płasko-koślawa itp. W trakcie badania dużą uwagę przy-
wiązuje się do ustawienia palucha (paluch koślawy jest
bowiem często wadą statyczną stóp), ustawienie przodo-
stopia, występujących deformacji palców 2-5 [3, 8, 9].
Należy także zwrócić uwagę na lokalizację i rozległość
obrzęków. Obrzęk może być rozlany, dotyczący obwodo-
wych części kończyn, lub zlokalizowany, tak jak w przy-
padku zapalenia ścięgna czy zapalenia pojedynczego
stawu. Występowanie blizn w obrębie kończyny może
ułatwić zrozumienie roli przebytych wcześniej urazów
lub zabiegów operacyjnych. Należy zwrócić uwagę na
zmiany barwnikowe. Krwiaki podpaznokciowe spotyka
się często, jednak zmiany barwnikowe podpaznokciowe,
które nie zanikają wraz z upływem czasu i wzrostem
paznokcia, zwiększają ryzyko powstania czerniaka. Jesli
skóra jest gładka, błyszcząca i/lub z utratą owłosienia,
może to świadczyć o toczącej się głębiej patologii na-
czyniowej. Modzele i nagniotki na stronie podeszwowej
i grzbietowej modzele wskazują na obszar największego
obciążenia masą ciała. Występowanie niewielkich mo-
dzeli pod głową pierwszej kości śródstopia lub piętą jest
normą. Modzelowatość pod głową drugiej kości śródsto-
pia jest pośrednim objawem niestabilności lub nadmier-
nej ruchomości pierwszego promienia. Duże modzele
pod głową pierwszej kości śródstopia mogą występować
w stopie wydrążonej. Grube modzele pod piętą pojawiają
się w przypadku deformacji kości piętowej spowodowa-
nej niewydolnością ścięgna Achillesa. Modzele pod kością
łódkowatą mogą świadczyć o obniżeniu sklepienia stopy
(
patologiczne płaskostopie).
